Het digitale depot voor koloniale architectuur en stedenbouw dat de leerstoel ‘Architectuur en Stedenbouwgeschiedenis’ heeft gebouwd, komt binnenkort beschikbaar voor commerciële toepassingen. Via audiovisuele tours wordt de schat aan informatie ontsloten voor het publiek. NWO geeft er subsidie voor.
Toeristen die Indonesië bezoeken worden straks via een app op hun smartphone begeleid met beeld en geluid. Via een oortelefoon krijgen ze achtergrondverhalen te horen, terwijl op hun scherm foto's en tekeningen verschijnen. “Door de audiovisuele aanpak kunnen gebruikers hun aandacht blijven richten op de omgeving”, vertelt architectuurhistoricus Pauline van Roosmalen, met Cor Wagenaar de drijvende kracht achter het depot (‘repository’). “Ze worden ondertussen meegenomen in de verhalen op basis van gegevens uit de repository voor koloniale architectuur.”
Het eerste pilot project waarvoor NWO subsidie heeft gegeven, is toegespitst op het werk van architect en stedenbouwkundige Herman Thomas Karsten (1884-1945). Hij was een invloedrijke Nederlandse stedenbouwkundige ontwerper die in West- en Midden-Java vele gebouwen ontwierp en in heel Nederlands-Indië betrokken was bij stadsplanning. Veel gebouwen en uitbreidingswijken die hij ontwierp bestaan nog steeds. Het pilotproject richt zich in het bijzonder op woonwijken en kantoorgebouwen in Semarang.
Het pilotproject rond Karsten is een uitvloeisel van het grootschalige archiefwerk waaraan de sectie Geschiedenis sinds 1 september 2011 samen met de TU Delft Library heeft gewerkt. De repository die zij bouwden wordt een rijk gevuld digitaal depot over koloniale architectuur en stedenbouw uit de periode 1850-1970 uit alle voormalige Europese koloniën. Op dit moment zijn er zo'n 25.000 gedigitaliseerde foto's en tekeningen en 300.000 pagina’s tekst in te vinden. Het zwaartepunt ligt nu bij materiaal uit het voormalige Nederlands Indië. Het archief fungeert als online en 'open access' onderzoeksomgeving en naslaginstrument voor onderzoekers, restauratiearchitecten en beleidsmakers op het gebied van modern koloniaal gebouwd erfgoed. Door koppeling aan audiovisuele tours wordt de collectie op een laagdrempelige manier toegankelijk gemaakt voor het brede publiek.
Het softwareplatform van ontwikkelaar IZITEQ waarop de tours worden aangeboden, levert nu al audiotours voor musea en stadscentra in heel Europa. Koppeling via een app aan een academische database is een volgende stap. De NWO-subsidie van vijftienduizend euro helpt de platformontwikkelaar bij het onderzoek naar de mogelijkheden om repository en app aan elkaar te koppelen. Het helpt ook bij het nemen van de nodige technische hobbels om het project commercieel haalbaar te maken.
De faculteit Bouwkunde zoekt nog naar een slimme oplossing voor het ontbreken van de namen van architecten bij gebouwen op veel foto's. “Als de naam van de architect ontbreekt, wordt het moeilijk om foto's aan hem te koppelen”, zegt Van Roosmalen. Een door de VolkswagenStiftung gefinancierd onderzoek naar geautomatiseerde beeldherkenning moet daarin verandering brengen. Dit onderzoek wordt geleid door Carola Hein.
Het is de bedoeling dat de audiovisuele tour rond Herman Thomas Karsten in augustus klaar is voor gebruik.