Men voorspelt in het algemeen dat door het opwarmende klimaat extreme hydrologische gebeurtenissen in Europa vaker zullen voorkomen en meer schade zullen aanrichten. Onderzoekers van de TU Delft en Rice University (Houston) hebben nu echter aangetoond dat in de afgelopen 150 jaar, na correctie voor economische en demografische veranderingen, financiële verliezen en dodelijke slachtoffers door overstromingen niet zijn toegenomen. Ze publiceren hun bevindingen in Nature Communications.

Correctie
In een analyse van langetermijntrends bij verliezen door overstromingen moet rekening worden gehouden met veranderingen in omvang en verdeling van bevolking en bezittingen. Wanneer gerapporteerde verliezen niet zijn gecorrigeerd voor veranderingen in de mate van blootstelling aan overstromingen, laten onderzoeken logischerwijs een aanzienlijke opwaartse trend in verliezen zien. “Dergelijke ‘normalisatieprocedures’ zijn ook belangrijk gebleken voor het verklaren van trends bij andere natuurrampen”, zegt Dominik Paprotny, onderzoeker bij de TU Delft en hoofdauteur van het artikel in Nature Communications

Veranderingen in negatieve gevolgen van overstromingen worden dus beïnvloed door zowel natuurlijke als sociaal-economische trends en interacties. In Europa is er tot nu toe maar beperkt onderzoek gedaan naar historische verliezen door overstromingen waarbij werd gecorrigeerd voor demografische en economische groei (‘genormaliseerd’). En zonder correctie zijn representaties van trends in verliezen onvolledig. “Nu we demografische en economische groei meenemen in de berekening voor de nominale verliezen, zien we geen significante trends in verliezen door overstromingen, zowel voor heel Europa als voor afzonderlijke landen.”

Minder dodelijke slachtoffers
Paprotny en zijn collega’s gebruiken een reconstructie van overstromingen in 37 Europese landen en een nieuwe database van schadelijke overstromingen sinds 1870. “Onze resultaten wijzen erop dat er, na correctie voor veranderingen in blootstelling aan de overstromingen, sinds 1870 een toename is van jaarlijks overspoeld gebied en aantal getroffen personen, maar we hebben ook geconstateerd dat er aanzienlijke minder dodelijke slachtoffers zijn gevallen door de overstromingen. Voor de recentere decennia vinden we een aanzienlijke daling van de jaarlijkse financiĂ«le verliezen. We vermoeden bovendien dat veel kleinere overstromingen verder terug in de tijd niet zijn gerapporteerd, en tonen met schattingen aan dat deze onderrapportage een aanzienlijke invloed heeft op de waargenomen trends.”

Veranderingen
Men voorspelt in het algemeen dat extreme hydrologische gebeurtenissen in Europa vaker zullen voorkomen en meer schade zullen aanrichten als gevolg van het opwarmende klimaat, en er lijkt een grote consensus te bestaan over hoe toekomstige klimaatontwikkelingen eruit zullen zien. “Voorlopig is er echter minder duidelijkheid over veranderingen in verliezen door overstromingen als gevolg van de klimaatverandering, minder schade komt wellicht door verbeteringen in bescherming en ruimtelijke planning”, aldus Paprotny. “Kwalitatieve en kwantitatieve hydrologische onderzoeken voor Europa wijzen tot nu toe niet op een algemene trend in rivieroverstromingen, extreme neerslag of jaarlijkse maxima van afvloeiingswater. Er zijn wel aanzienlijke verschillen tussen verschillende stroomgebieden waargenomen: er is een toename in Noordwest-Europa, en geen trend of een daling in andere delen van het continent. Soortgelijke bevindingen zijn ook gerapporteerd voor stormen langs de Europese kusten.” 

Meer informatie
Dominik Paprotny, D.Paprotny@tudelft.nl
Carola Poleij, wetenschapsvoorlichter TU Delft, C.Poleij@tudelft.nl , +31 (0)15 27 87538, +31 (0)6 41611510
Publicatie: http://www.nature.com/articles/s41467-018-04253-1