Veiligheid op OK blijft hot item

Nieuws - 29 mei 2019 - Webredactie 3mE

Op het gebied van veiligheid op de operatiekamer is nog een wereld te winnen, stelt Frédérique Meeuwsen. Ze promoveert op woensdag 29 mei op dit onderwerp aan de TU Delft.

Veiligheid

Arts en promovenda Frédérique Meeuwsen richtte zich bij haar onderzoek naar veiligheid op de operatiekamer (OK) onder meer op elektrochirurgie. Dit gebeurt met een chirurgisch apparaat dat elektrische energie gebruikt om weefsel te manipuleren. Meeuwsen: ‘Daar blijkt nog wel het een en ander te verbeteren. Ondanks het frequente gebruik gaat er namelijk regelmatig wat mis. En daarom is goede training hard nodig.’

‘We hebben in verschillende Nederlandse ziekenhuizen het educatieve trainingsprogramma in elektrochirurgie voor snijdende arts-assistenten onderzocht. Zij bleken niet tevreden met de opzet van het trainingsprogramma en met de verworven theoretische competenties van henzelf en hun leidinggevenden. Er is dus meer en beter onderwijs nodig voor zowel arts-assistenten als hun supervisors om de veiligheid van de patiënt te verbeteren.’

Verbeteringen
Het gebrekkige niveau van theoretische kennis beïnvloedt ook de manier waarop elektrochirurgie wordt toegepast. ‘We zien verschillen in de manier waarop elektrochirurgie wordt toegepast door chirurgen en arts-assistenten. En ook tussen de chirurgen onderling zijn grote verschillen in aanpak te vinden. Dit kan voortvloeien uit de complexe wisselwerking tussen instellingen, elektrodekeuze, ervaring en de taak die voorhanden is.’

‘Ik denk dat er op dit gebied nog een wereld te winnen valt.’ Naast de verbetering van de training is het volgens Meeuwsen bijvoorbeeld verstandig om het elektrochirurgisch apparaat minder ingewikkeld en meer gestandaardiseerd te maken.’

RFID
Meeuwsen dook tijdens haar promotie ook dieper in de chirurgische workflow, met als doel om de OK-logistiek en chirurgische veiligheid te verbeteren. Ze ontwikkelde onder meer een track en trace systeem om het gebruik van chirurgische instrumenten te controleren. Met deze techniek worden medische instrumenten voorzien van een sensor (RFID-tag) waardoor ze via een dashboard live te volgen zijn. Chirurgen van het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft testen deze technologie momenteel als eerste op de operatiekamer.

‘Aan de hand van het gebruik van instrumenten kun je zien met welke fase van de operatie een chirurg bezig is. Zo kun je inschatten hoe lang de ingreep nog gaat duren en bijvoorbeeld de volgende patiënt al gereed maken. Zo kunnen we de planning op de operatiekamer verbeteren.’

Gids
Meeuwsen concludeert: ‘Veilig gebruik van medische technologie betekent: een veilig product, in de handen van een getrainde gebruiker, in een omgeving die een veilig gebruik kan garanderen. Maar de aanwezigheid alléén van deze pijlers garandeert nog geen veilig gebruik, álle elementen moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Door objectieve metingen van de drie pijlers, dient  mijn proefschrift hopelijk als een gids voor een succesvolle en veilige afstemming.’

Lees ook Wereldprimeur: Reinier de Graaf vergroot veiligheid en efficiëntie met track en trace op de operatiekamer