Stedelijke vraagstukken oplossen met onderwijs

Nieuws - 07 mei 2020 - Communication BK

Groei, innovatie en leefbaarheid in Nederlandse steden is het doel van Agenda Stad. Drie nieuwe onderzoeksprojecten van de faculteit Bouwkunde zetten onderwijs in om de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor deze maatschappelijke vraagstukken te versnellen. Als onderdeel van het programma ‘City Deals Kennis Maken’ werken de projecten aan erfgoedworkshops, connecties tussen universiteiten en gemeenten en een managementsgame.

Binnen het programma ‘City Deals Kennis Maken’ streeft een aantal zogenoemde ‘kennissteden’ naar aan versnelling in het oplossen van maatschappelijke opgaven. De verbinding met onderzoekers, docenten en studenten moet die stroomversnelling op gang helpen. Zo wordt kennis beter enut en wordt de stad een rijke leeromgeving voor studenten. In totaal zijn vijftien nieuwe projecten aangenomen, waaronder drie projecten van de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft. Ieder project ontvangt € 20.000,- om verschillende richtingen te onderzoeken. 

Nieuwe stellingnames: erfgoedworkshops als ruimtelijke ontwikkelmethode voor gemeenten en ontwerpopleidingen

Publieke participatie in het definiëren, waarderen en transformeren van (landschappelijk) erfgoed wordt steeds belangrijker, waarin gemeenten en provincies het voortouw nemen. Dit resulteert in een groeiende vraag van (lagere) overheden en eigenaren om via studentenworkshops en schetssessies heldere toekomstbeelden te maken om lastige processen te inspireren. In de afgelopen tien jaar hebben studenten bijgedragen aan dergelijke maatschappelijke workshops binnen het vak Heritage Landscapes.In de serie ‘Atelier notes and heritage notes, landscape and city’ komt onder andere ingewikkeld of beladen erfgoed zoals de Muur van Mussert en de buitenplaatsenlandschappen in Gelderland aan bod. Ook ontwerpen van openbare ruimte voor de DRU fabriek in Doetinchem en voor toerisme in Giethoorn zijn eerder door studenten ontwikkeld. De vraag is wat verder nog geleerd kan worden door deze uitkomsten systematisch te analyseren.

Het doel van het onderzoek Nieuwe Stellingnames is om handvatten te ontwikkelen voor het benutten van ontwerpvisies ontwikkeld binnen studentenworkshops. Deze kennis van worden ingezet voor het definiëren, waarderen en transformeren van (landschappelijk) erfgoed in breed gedragen processen vanuit en voor gemeenten. Centraal staat een studentenworkshop Zuiderwaterlinie voor de gemeente Breda. De Zuiderwaterlinie is een linie van forten, steden en inundatievelden in de provincie Noord-Brabant. Deze workshop is er een van vijf workshops voor de hele linie. Tegenwoordig is deze militaire verdedigingslinie een drager voor een nieuw te ontwikkelen recreatief en vitaal erfgoedlandschap. In dit onderzoek werkt de TU Delft samen met de gemeente Breda, het projectbureau Zuiderwaterlinie, Staatsbosbeheer en de universiteit Wageningen.

Neem voor meer informatie over dit project contact op met onderzoeker Gerdy Verschuure-Stuip (Urbanism).

Routes naar stedelijke vraagstukken

Universiteiten en gemeenten vinden elkaar rond stedelijke opgaven en werken in de stad aan rijke leeromgevingen voor studenten, vakcoördinatoren en gemeenten. Zo hebben (coördinerende) docenten via de gemeente sneller toegang tot authentieke vraagstukken in het onderwijs, krijgen gemeenten toegang tot het kennisnetwerk van de universiteit en leren studenten door te werken aan reële en concrete vraagstukken die hen intrinsiek motiveren.

Toch zijn stedelijke vraagstukken niet direct bruikbaar in een onderwijscontext. Vanwege hun complexiteit, multidisciplinariteit of politieke sensitiviteit, zijn de vraagstukken soms moeilijk grijpbaar. Het is voor studenten, vakcoördinatoren en gemeenten moeilijk om met de onzekerheid in stedelijke vraagstukken om te gaan aan de start van een onderwijssamenwerking.

In dit project wordt gezocht naar een manier om houvast te bieden in dit proces vanuit drie perspectieven: de student, de vakcoördinator en de gemeente. Het proces van vormgeving en afbakening van stedelijke vraagstukken wordt geanalyseerd in verschillende onderwijsvormen binnen twee samenwerkingsprogramma’s van de TU Delft. Enerzijds wordt gekeken naar de samenwerking tussen de TU Delft en de Gemeente Delft, onder andere naar aanleiding van de City Deal Kennis Maken, en anderzijds wordt de de samenwerking tussen AMS Institute, waar de TU Delft partner in is, en de Gemeente Amsterdam onderzocht.

Het doel is om aan de hand van diverse praktijkgerichte ervaringen uit deze twee samenwerkingen een routekaart op te bouwen die stakeholders inzicht en houvast geeft in het definiëren van vraagstukken.

Neem voor meer informatie over dit project contact op met onderzoeker Nina Bohm (MBE).

City Deal Managementgame Rotterdam Delft

De Managementgame is de populaire benaming voor het ontwerpvak BK6ON5. Ieder jaar doen zo’n 300 tot 350 derdejaars bachelorstudenten van de bachelor Bouwkunde mee aan dit vak. In groepen werken studenten in tien weken naar een ontwikkelvisie voor een specifiek Rotterdams gebied voor de komende vijftig jaar. Van de herontwikkeling van Blaak (2013) tot de Alexanderpolder (2019), alles komt langs. Deze rijke leeromgeving bevat ontzettend veel kennis voor het City Deal netwerk. Onder andere de jarenlange relatie met de gemeente, de innovatieve opzet van het vak, de nauwe samenwerking tussen docenten en studenten, en de daadwerkelijke impact van de uitkomsten in de stad dragen hier aan bij. Binnen dit project wordt geanalyseerd wat het didactisch concept is achter de managementgame, en hoe dit binnen andere steden, niveaus en contexten kan worden toegepast.

Neem voor meer informatie over dit project contact op met onderzoeker Peter de Jong (MBE).

Onderzoek naar innovatie in het onderwijs

Deze drie projecten zijn vallen binnen het faculteitsbrede onderzoeksprogramma naar Onderwijsinnovatie. De projecten haken aan op twee elementaire onderdelen van het onderwijs op de faculteit Bouwkunde. De projecten richten zich op ontwerponderwijs en gaan actief in op de relatie tussen ontwerp, het werken in de opzet van een studio en projectonderwijs. Ook besteden de drie projecten in het bijzonder aandacht aan transdisciplinair onderwijs, waarbij de directe samenwerking tussen universiteit en stad centraal staat.