Veilig zwemwater in coronatijd
Sinds deze week mag er weer gezwommen worden in de Nederlandse zwembaden. Zwembadwaterexpert Maarten Keuten van de TU Delft stelde met onderzoeker Jan Bakker (AMC) het protocol op dat door de zwembadbranche is overgenomen om de veiligheid en hygiëne zo goed mogelijk te waarborgen.
Het is vooralsnog niet wetenschappelijk bewezen dat zwembadwater een rol speelt in de verspreiding van COVID-19 virusdeeltjes. Maar er is een sterk vermoeden dat dit wel het geval is. De maatregelen in het protocol Veilig Zwemmen in Coronatijd zijn gericht op het voorkomen van besmetting, door bijvoorbeeld 1,5 meter afstand te houden, maar met name ook op zo snel mogelijk desinfecteren.
Meer chloor
Mocht er COVID-19 in het zwemwater terecht komen, dan moet dat zo snel mogelijk inactief gemaakt worden. Eén van de aanbevelingen van Keuten is daarom om de concentratie chloor in zwembadwater flink te verhogen, bijna te verdubbelen. “Chloor reageert met virussen en maakt het onschadelijk. Hoe meer chloor, hoe sneller en effectiever het water gedesinfecteerd is." De verhoging is overigens nog binnen de wettelijk voorgeschreven maximale hoeveelheid.
Een chloorvrij zwembad?
Toch is het een opvallend advies uit de mond van een onderzoeker die promoveerde op het mogelijk maken van een chloorvrij zwembad. Het concept dat Keuten ontwikkelde tijdens zijn promotie behelst een andere manier om te desinfecteren. Met een fijnmazige filter voor onopgeloste deeltjes, met goede bacteriën die opgeloste stoffen te lijf gaan en met een UV-filter in plaats van chloor. Vanwaar dan nu toch het advies om de hoeveelheid chloor te verhogen? Dat heeft alles te maken met de snelheid waarmee corinavirusdeeltjes onschadelijk gemaakt moeten worden.
“Anders dan chloorbleekloog - dat in elke druppel zorgt voor desinfectie - moet in minjn concept van een zwembad met UV-desinfectie elke druppel water naar die UV-filters geleid worden. Het duurt even voor al het water daar langs is gepompt, zo’n 30 minuten. Terwijl in een gechloreerd zwembad dat sneller kan, zeker wanneer we de concentratie chloor in het water te verhogen. De afdoding gaat in dat geval binnen een minuut. Gechloreerde zwembaden zijn, als we alleen naar het coronavirus kijken, nu dus veiliger dan chloorvrije systemen omdat de virusdeeltjes dus sneller onschadelijk gemaakt kunnen worden.”
Aanvullende kwaliteitsmetingen van het zwemwater
Chloor reageert niet alleen op virussen en bacteriën, maar ook op zwemmersvuil zoals huidcellen, zweet, urine en cosmetica. Daarbij ontstaan verschillende bijproducten die irriterend en zelfs schadelijk voor de huid en ogen kunnen zijn. Meer chloor kan leiden tot meer bijproducten en dus mogelijk tot meer irritaties. In het protocol wordt daarom benoemd dat de controle en metingen van deze bijproducten intensiever gedaan moeten worden. Door het badwater vaker te controleren en deze stoffen te monitoren kan tijdig bijgestuurd worden als de concentratie van deze stoffen te hoog wordt.
Interesse uit het buitenland
Ondertussen organiseert Keuten ook een internationale discussie over de kennis inzake desinfectie van het coronavirus in zwembaden. Op donderdag 14 mei organiseert hij een web-meeting waaraan naast wetenschappers van CDC, ook diverse Europese zwembadexperts mee doen. Mogelijk komen uit deze internationale discussie nieuwe punten naar voren die om een revisie van het protocol vragen.
Omdat de kennisvraag uit het buitenland groot is wordt het opgestelde protocol inmiddels ook vertaald naar het Engels zodat andere landen er ook gebruik van kunnen maken.
Het volledige protocol voor de Nederlandse zwembaden is hier te lezen en te downloaden.
Lees meer over het onderzoek van Maarten Keuten en Marjolein Peters over chloorvrije zwembaden in Stories of Science.