De beschikbaarheid van zoetwater in kustgebieden vergroten

Nieuws - 01 februari 2022 - Webredactie

Klimaatbestendige landbouw in de verziltende kustdelta van Nederland

Zoet water in het Nederlandse kustgebied is schaars. Door klimaatverandering en verzilting staat de beschikbaarheid van zoet water nog verder onder druk. Dit is een probleem voor de land– en tuinbouw in kustgebieden, vooral in droge zomers. In het project AGRICOAST, geleid door Boris van Breukelen van de TU Delft, wil een consortium van kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties de zoetwaterbeschikbaarheid in het Nederlandse kustgebied vergroten. Het project heeft hiervoor van NWO een beurs van 1.5 miljoen euro toegekend gekregen waarmee 5 promovendi worden aangesteld.

Climate-resilient agriculture in the Dutch salinizing coastal delta: innovative water management, adaptive agriculture, and promising transition pathways (AGRICOAST)

Het doel van AGRICOAST is om zowel de beschikbaarheid van zoet water te vergroten als het efficiënt gebruik ervan te bevorderen door een combinatie van technologische innovaties, innovaties op het gebied van waterbeheer en vernieuwende beleidspakketten.

In verschillende Field Labs (waaronder op Texel en in het Lauwersmeer gebied) wordt in samenwerking met boeren en o.a. Acacia Water onderzocht hoe infiltrerend regenwater beter kan worden vastgehouden in de (landbouw) bodem d.m.v. peilgestuurde drainage. Daarnaast vindt onderzoek plaats naar opschaling van wateropslag in de diepere ondergrond.  Hier wordt een  combinatie gemaakt met voorzuivering van het te infiltreren zoete maar vervuilde drainage water, om zowel de beschikbaarheid als de kwaliteit te verbeteren.

Om de efficiëntie van zoetwatergebruik te verhogen wordt in dezelfde Field Labs onderzoek gedaan naar ondergrondse irrigatie van gewassen d.m.v. het drainage systeem (subirrigatie); naar het slimmer doorspoelen met zoet IJsselmeer water van polders die verzilten door zoute kwel; en naar gecombineerde zout en droogte stress bij gewassen (door WUR) zodat irrigatie alleen wordt toegepast wanneer nodig. Dit project illustreert mooi de aanvullendheid van ‘blauwe’ TU Delft- en ‘groene’ WUR kennis.

Field labs opereren vaak buiten het reguliere beleidskader, waardoor toepassing op grote schaal beperkt blijft en de overgang naar een daadwerkelijk klimaat adaptief systeem stagneert. Een promovendus onder leiding van de Delftse wetenschappers Ellen Minkman, Wijnand Veeneman en Leon Hermans zal onderzoek doen naar manieren om deze pilots desondanks op te schalen met behulp van een serious game. Deze serious game ‘–die wordt ontwikkeld met behulp van het Game Lab van de TU Delft –onderzoekt hoe nieuwe bestuurlijke interventies waterschappen en andere overheden kunnen ondersteunen in de beleidsvorming voor een klimaatadaptieve land- en tuinbouw.

Projectleider Boris van Breukelen: “In AGRICOAST ontwikkelen we technologieën met de TU Delft aanpak: door een combinatie van flexibel ontwerp, gedegen veldonderzoek, modelontwikkeling, en kennis van wat gaat werken in de praktijk, ontwikkelen we integrale oplossingen die het verschil kunnen gaan maken.”

Het consortium

Betrokken onderzoekers zijn:

  • Boris van Breukelen, Edo Abraham, Kim Lompe, Olivier Hoes, Mark Bakker – TU Delft – afdeling Water Management - Faculteit Civiele Techniek & Geowetenschappen
  • Ellen Minkman, Wijnand Veeneman, Leon Hermans – TU Delft – Multi Actor Systems van Faculteit Techniek, Bestuur & Management
  • Hannah Schneider, Paul Struik – Wageningen Universiteit

Het consortium bestaat uit bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. De volgende partijen nemen deel: Acacia Water, Wageningen Universiteit, Stichting Hagelunie, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Wetterskip Fryslân, Waterschap Noorderzijlvest, STOWA, Broere Beregening, Field Factors, Van Leeuwen Trenchless Technology, P2, Deltares, LTO-Noord, The Potato Valley, Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw, Greenport Boskoop, en verschillende boerenbedrijven waaronder Mts van der Ploeg-Rispens, VOF Langeveld, en landbouw bedrijf Arends.

Over NWO

Het project AGRICOAST wordt gefinancierd door NWO vanuit het programma ‘Klimaatrobuuste productiesystemen en waterbeheer’. Dit is een call binnen de hoofdlijn MISSIE van het Kennis- en innovatieconvenant (KIC) 2020-2023, dat erop is gericht onderzoek te stimuleren naar integrale oplossingen voor klimaatbestendige agrarische productie passend binnen de regionale bodem- en watersystemen, waarbij ook aandacht is voor de maatschappelijke aspecten. De interdisciplinaire onderzoeksprojecten hebben een maximale looptijd van zes jaar en gaan medio 2022 van start.

Er zijn vier projecten toegekend in deze call. De TU Delft leidt dit project. Daarnaast neemt Miriam Coenders (Water Management, CITG) deel aan het project WUNDER dat wordt geleid door de Universiteit van Twente.