Wordt het presteren van woningbouwverenigingen bepaald door de leidersstijl van corporatiebestuurders? Slechts in beperkte mate, blijkt uit onderzoek van Mariëtte Heemskerk. Maar de relaties die zij ontdekte bieden wel mogelijkheden om beter te sturen.
In haar proefschrift ‘Bestuurdersgeheimen’ onderscheidt Heemskerk interne en externe leiderschapsrollen die bestuurders kunnen hanteren. Haar onderzoek richtte zich op de vraag of de rollen waarvoor corporatiebestuurders kiezen samenhangen met het strategisch profiel en de prestaties van corporaties. Op basis van bestaande literatuur gebruikt ze onder meer rollen als de 'Schakelende Zingever', 'Geduldige Macher', 'Verbindende Strateeg' en 'Charmante Verleider'. Aan de hand van deze rollen ging ze verbanden leggen: welke prestaties haalde een corporatie wanneer een bestuurder al dan niet voor een bepaalde rol koos? Het leverde een zeer omvangrijke database op, maar geen eenduidig antwoord. Het aantal mogelijke verbanden tussen leiderschapsrollen, strategisch profiel en prestaties berekende Heemskerk op maar liefst achthonderd, in totaal toonde ze er ‘slechts’ 69 aan. Niet alle bestuurdersgeheimen laten zich dus zomaar ontrafelen. Heemskerk: “Deze bevindingen relativeren aan de ene kant, maar aan de andere kant is het juist interessant om de aangetoonde verbanden nader te bestuderen. Want die geven nieuwe inzichten in welke prestaties echt samenhangen met de rollen die bestuurders hanteren.” Voor haar promotieonderzoek voerde Heemskerk ook een enquête uit. Daaraan namen 175 corporatiebestuurders deel.
Alle recente discussie rond corporaties zou de indruk kunnen wekken dat corporaties tegenwoordig vooral met geldelijk gewin bezig zijn. Maar het tegendeel is waar, bleek uit de enquête. Maatschappelijk rendement stond bij het overgrote deel voorop in het strategisch profiel. “Velen verwachten echter dat dit in de toekomst zal veranderen vanwege recente maatregelen van de overheid”, zegt Heemskerk. Opvallend is dat de meeste bestuurders wel redelijk tevreden waren over de prestaties van hun organisatie in de periode 2007 – 2011. Maar dat hangt niet samen met de onderzochte prestatie-indicatoren.
De bevindingen van haar onderzoek acht Heemskerk van belang voor zowel bestuurders als voor Raden van Commissarissen. Want zij kunnen nu beter analyseren of gehanteerde leiderschapsrollen overeenkomen met de prestaties die een corporatie wenst.