De economische crisis zorgt voor een toenemend aantal kleine zelfstandigen met een kantooradres aan huis. Buurten veranderen daardoor. Hoogleraar Maarten van Ham (OTB) organiseert er met enkele Britse universiteiten zes seminars over. Vraag die daarbij centraal staat is hoe de nieuwe bedrijvigheid kan bijdragen aan de dynamiek van buurten. En: kan een betere vormgeving van buurten bijdragen aan het succes van ZZP’ers?

Uit cijfers blijkt dat liefst de helft van alle Britse en Amerikaanse ZZP’ers hun kantooradres of werkplaats aan huis hebben. In Nederland neemt dat aantal ook toe. Maar de buurten waarin ze wonen hebben weinig dynamiek. Doordat wonen en werken sinds de jaren zeventig zijn gescheiden zijn het veelal slaapbuurten, waar overdag weinig is te beleven is. Zzp’ers op een zolderkamer veranderen daar weinig aan, er zijn ook weinig informele ontmoetingsplekken. Uitdaging is om te kijken of door slim ontwerpen werk weer zichtbaarder kan worden in wijken. Bijvoorbeeld door werkruimten in te richten aan de straat, op de begane grond. Koffiecorners, cafeetjes en andere ontmoetingsplaatsen kunnen garen spinnen bij de terugkeer van ondernemers naar woonbuurten. En als zij fungeren als netwerkplaatsen, maakt dat succesvolle ondernemers zichtbaarder, waardoor ze een voorbeeld kunnen zijn voor opgroeiende jongeren.

“Juist het feit dat we het antwoord op veel vragen niet kennen is reden om deze serie seminars te organiseren” zegt Van Ham. “Het Verenigd Koninkrijk wil dat buurten veel meer gaan profiteren van de terugkeer van ondernemers naar woonbuurten.” Dat kan bijvoorbeeld door het stimuleren van wijkondernemingen: burgers die samen een buurtwinkel openen, stroom opwekken of een zwembad runnen.

Voor Nederland is het onderwerp van de seminars (‘Entrepreneurship in homes and neighbourhoods’) ook relevant. Niet alleen omdat het aantal zzp’ers toeneemt, maar ook omdat er hier steeds meer wijkondernemingen of bewonersbedrijven ontstaan. De vraag is in hoeverre overheden kunnen bijdragen aan het succes van kleine ondernemingen. Mogelijk kan dat door hulp bij financiering of door regelgeving tegen het licht te houden. Is het bijvoorbeeld verstandig om ondernemers die een webwinkeltje vanuit huis beginnen aan strenge regels over ondernemen vanuit huis te houden?

Bij de seminarreeks wisselen beleidsmakers, praktijkwerkers en wetenschappers kennis uit. Dat helpt wetenschappelijke theorie te toetsen aan de praktijk.

Gepubliceerd: september 2013