Wat kan een typisch alfaonderwerp als literaire fictie betekenen voor een bètavak als bouwkunde? Heel veel, geloven de organisatoren van de conferentie 'Writingplace'. Volgens hen heeft een architect meer aan een dichterlijke omschrijving dan aan een uitgewerkt bestek of algoritme.
Eén parallel tussen de twee disciplines is in ieder geval duidelijk. Zolang een ontwerp niet is uitgevoerd is het fictie, net als literatuur. En bij beide is inleving in de mensen die er een rol in spelen cruciaal. “Wie een gebouw of stedenbouwkundige omgeving ontwerpt, bedenkt voor hen een nieuwe werkelijkheid, net als een romanschrijver”, legt organisator Klaske Havik uit. “Door zich te verplaatsen in een personage kan een architect zijn ontwerpbeslissing aanscherpen.”
De internationale conferentie 'Writingplace - literaire methoden in architectonisch onderzoek en ontwerp' is een vervolg op het congres ‘Once upon a Place’ in Lissabon in 2010. Initiatief voor de tweede editie komt van de leerstoel Methoden en Analyse. Drie jaar geleden lag de focus op onderzoek naar de verbindingen tussen architectuur en literatuur. Nu gaat het vooral om het ontdekken op welke manier literaire middelen van pas kunnen komen bij het ontwerpen en bij architectonisch onderzoek.
Dat kan bijvoorbeeld met schrijfoefeningen en onderzoek naar ruimtes die in romans zijn beschreven. Maar ook door een omgeving ‘literair te verkennen’. Voor architecten als Bernard Tschumi (Manhattan Transcripts), John Hejduk en Rem Koolhaas is het gesneden koek om literaire technieken te gebruiken als onderzoeksmethode. Koolhaas eindigde zijn beroemde Delirious New York met fictionele projecten, waarin hij een theorie van New York ontwikkelt en er een aantal ontwerpen inpast. Het levert nieuwe inzichten op in zijn werk. “Een dichterlijke benadering maakt het mogelijk aan de hand van details die op het eerste gezicht onbelangrijk lijken een gevoel op te roepen over een ontwerp”, zegt Havik. “Studenten van de TU Delft kunnen soms ook wel een iets poëtischer blik gebruiken.”
Meer informatie over Writingplace vind je hier.