Primaire grondstoffen zijn eindig. Maar menselijke vindingrijkheid gelukkig niet. In de laboratoria van de TU Delft werkt Francesco Di Maio aan het recyclen van betonafval. Net als de mythologische feniks, de vogel die uit zijn eigen as herrijst, wil Di Maio dat er nieuwe gebouwen ontstaan uit het puin van hun voorgangers. Met zijn technologieën hoopt hij de bouw van steden circulair te maken.

We weten dat we minder moeten verspillen en onze ecologische voetafdruk kleiner moet. Di Maio en zijn team werken daaraan door een duidelijk concept te ontwikkelen: het hergebruiken van beton. `De sociale impact van dit project intrigeert me,’ aldus Di Maio. `Ongeveer een kwart van de Europese afvalstromen bestaat uit beton. Dit is een enorme hoeveelheid waar tot voor kort niets mee werd gedaan. Wanneer we de maatschappij van vandaag aanleren om secundaire grondstoffen te recyclen, dan zal dat onze kleinkinderen van morgen enorm helpen.’

Van afval tot ruw materiaal

Maar hoe maak je van betonafval weer grondstoffen van goede kwaliteit die onmiddellijk gebruikt kunnen worden om nieuw beton te maken? In samenwerking met Strukton ontwikkelde Di Maio C2CA (Concrete to Cement and Aggregates). Na de sloop van een gebouw wordt het betonafval in een innovatieve machine gedaan - de Advanced Dry Recovery (ADR). De rommelende ADR verdeelt het afval in twee stromen. De ene is een grindstroom die schoon is en direct in nieuw beton kan worden gebruikt. De andere wordt verder bewerkt middels het Heating Air classification System (HAS) waarbij zand en cement worden gescheiden. Deze drie materialen, grind, zand en cement, kunnen direct in de betonmixer worden gestopt om een nieuw leven te beginnen en zo de grondstofcyclus te sluiten.’

Een mobiel recyclingstation

Met ADR and HAS zijn er  nieuwe manieren om te recyclen mogelijk geworden. De volgende stap was bekijk hoe die processen ook nog op locatie mogelijk gemaakt konden worden. `Wanneer beton on the spot wordt hergebruikt, zijn er niet alleen minder primaire grondstoffen nodig, maar vermindert ook de CO2-uitstoot door productie en transport,’ legt Di Maio uit. `Dat zou echt een zucht van verlichting zijn voor de longen van onze aarde.’ Daarom werd het mobiele recyclingstation Circuton ontwikkeld dat, na een aantal verbeteringen sinds de lancering in 2018, nu in de praktijk wordt getest.

Hergebruik en innovatie

Volgens Di Maio is de bouw erg conservatief en huiverig voor verandering. Het is daarom nodig om bewijzen dat duurzaamheid juist ook commercieel voordeel kan opleveren. `Uit financiële en veiligheidsoverwegingen zijn de gevoelens over hergebruikt beton nogal gemengd.’ aldus Di Maio. `Maar ondanks aanvankelijke scepsis hebben we kunnen aantonen dat het schoner en goedkoper is dan origineel materiaal.’ Toch kreeg Di Maio met onverwachte problemen te maken die stuk voor stuk met belangenverstrengeling te maken hadden. `Innoveren is moeilijk. Om stappen te maken was het essentieel om alle partijen goed geïnformeerd en betrokken te houden.’

Steden veranderen in levende systemen

De C2CA  technologie is al in de praktijk gebracht. Grecycled beton wordt bijvoorbeeld gebruikt in de bouw van het Co-creation Center op het terrein van The Green Village, het openlucht laboratorium van de TU Delft. Als alles volgens plan gaat, denkt Di Maio dat steden uiteindelijk het concept van urban metabolism gaan omarmen en in circulaire economieën zullen veranderen. `Deze techniek leidt tot een minimalisering van de import en export van grondstoffen,’ zegt Di Maio. `Ik hoop dat steden op deze manier zelfvoorzienend worden en dat primaire grondstoffen alleen bij hoge uitzondering nog gedolven hoeven te worden.’ 

Gepubliceerd: januari 2020