Hoe een gastdocent het onderwijs verrijkt

Veel oud-studenten komen later in hun carrière terug naar de TU Delft als gastdocent. Twee van hen vertellen over hun ervaringen. “Met hun vragen sporen studenten je aan om opnieuw naar je eigen aannames te kijken.”

Anton Paardekooper: “Een leerdoel is dat studenten worden geconfronteerd met de haalbaarheid van hun eigen plannen.”

Anton Paardekooper
Managing director en oprichter van de start-up BBBLS. In 1992 studeerde hij af bij werktuigbouwkunde. Hij is sinds zes jaar gastdocent bij 3mE (Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen).

Anton Paardekooper ziet al zes jaar lang elke week groepjes eerstejaars studenten werktuigbouwkunde aan zich voorbij trekken. Hij studeerde in 1992 af bij dezelfde studie (faculteit 3mE), is ondernemer en heeft een start-up voor energiebesparende tuinbouwkassen bij incubator Yes!Delft. Paardekooper is gastdocent bij het eerstejaars ontwerponderwijs, dat ieder jaar verrassende mechanische producten oplevert: klimmende pakkethonden, koffiebekergrijpers of lopende bierkratten.

“Die middag in de week zie ik elk half uur een groep van zeven of acht studenten. Ik ben dan inhoudelijk voorbereid op hun ontwerpen en geef ze feedback, zodat ze verder kunnen. Dat is heel intensief, maar ik krijg er veel energie van”, vertelt hij. 

Paardekooper begon als gastdocent toen hij hoorde van een tekort aan docenten in het projectonderwijs bij 3mE. De faculteit heeft elk jaar honderden eerstejaars studenten die een ontwerpproject moeten doorlopen. Dat begint met twee kleinere groepsopdrachten in het eerste half jaar en eindigt met een mediageniek evenement waarbij studenten hun ontwerpen tonen aan het publiek, en aan hun docenten. De alumnus helpt de studenten vooral door ze te leren kritisch naar hun eigen ontwerpen te kijken en goed te plannen. “Een leerdoel is dat studenten worden geconfronteerd met de haalbaarheid van hun eigen plannen. We helpen ze om erachter te komen dat het vaak veel eenvoudiger kan.” Binnen zijn start-up werkt het eigenlijk niet anders, vertelt Paardekooper. “Er zijn veel raakvlakken, maar steeds komt het neer op dingen bedenken die je van tevoren nog niet wist.”

De didactische vaardigheden die nodig zijn om studenten tot deze inzichten te brengen, heeft Paardekooper opgedaan tijdens zijn carrière in de industrie en later als ondernemer. “Ik heb altijd afstudeerders en jonge mensen om me heen gehad. Steeds daag je ze uit om dingen uit te zoeken met behulp van de natuurwetten. Deze studenten zijn ontzettend intelligent. Ze hebben een open houding, pakken kritiek serieus op en komen met verrassende uitkomsten. Het is mooi om te zien hoe ze zich ontwikkelen.”

En de faculteit waar Paardekooper dertig jaar geleden zelf als student rondliep: hoe is die veranderd? “De faculteit en de hele universiteit zitten in zo’n positieve schwung: er zijn veel meer studenten, er is meer contact en begeleiding. Ik ben stikjaloers op de eerstejaars van nu.”

Niels van der Pas: “De studenten zitten met een gastdocent meer aan de praktische kant van het vakgebied.”

Niels van der Pas
Thermal engineer bij Airbus Airbus Defence and Space Netherlands, vijf jaar geleden afgestudeerd bij space systems engineering en sinds twee jaar gastdocent bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R). 

Hoe Niels van der Pas aan zijn didactische vaardigheden kwam? De thermal engineer bij het in Leiden gevestigde Airbus DS NL is sinds twee jaar gastdocent bij L&R, de faculteit waar hij vijf jaar geleden afstudeerde. Een opleiding tot docent heeft hij niet gehad, maar voor hem is het duidelijk waarom hij gemakkelijk voor een groep gaat staan: “Het vak presentatievaardigheden, dat je al in de bachelor krijgt, heeft erg meegeholpen. Daar wil ik de TU eigenlijk wel voor bedanken.”

Van der Pas geeft het vak satellite thermal control aan masterstudenten space systems engineering.  De groep van twintig tot dertig studenten krijgt van hem zeven colleges, een workshop bij Airbus en verschillende opdrachten. “We leren ze de basis. Daarna zijn ze in staat om op conceptueel niveau een thermische analyse te maken. Dat is genoeg om mee te beginnen in de industrie. Daar komen de details er wel bij.”

Hij heeft het gastdocentschap overgenomen van een Airbus-collega. Het vak ontstond tien jaar geleden toen bleek dat het ruimtevaartbedrijf behoefte had aan thermisch ingenieurs, maar de TU Delft en andere lokale universiteiten die specifieke kennis niet in huis hadden. De TU-alumnus wil met zijn vak laten zien wat studenten kunnen met de kennis die hij ze bijbrengt.  “De studenten zitten met een gastdocent meer aan de praktische kant van het vakgebied. Een bezoek aan onze cleanrooms waar we zonnepanelen en lanceerstructuren assembleren en testen en de hardware die ik meeneem naar de colleges maken de theorie direct concreet.”

Het gastdocentschap heeft meer voordelen, vindt Van der Pas. Zo blijft er intensief contact met de opleiding waar veel toekomstige collega’s vandaan komen en is het gemakkelijker om stagiairs te vinden. “Ik krijg tijdens het lesgeven een gevoel over welke studenten goed bij ons zouden passen. En dat is mooi, want we hebben genoeg onderzoeksprojecten liggen waar studenten zich in kunnen uitleven.”

En dat is niet alles. De studenten houden je blik fris, vindt Van der Pas. “Met hun vragen sporen studenten je aan om opnieuw naar je eigen aannames en manieren van werken te kijken. Dat houdt mij ook scherp.”