Zo werkt de blauwe batterij

Alles wordt elektrisch, en stroom komt steeds vaker uit variërende bronnen zoals zon en wind. Daarom is er een gigabatterij nodig om het elektriciteitsnet te stabiliseren.

Dit idee dreef de Maastrichtse ondernemer dr. Jan Huynen (86) om te promoveren bij de Delftse emeritus hoogleraar prof.ir.drs. Han Vrijling en prof.dr. Gert Jan Kramer (Universiteit Utrecht). Huynen was meer dan dertig jaar geleden in Limburg betrokken bij plannen voor een ondergrondse pomp accumulatie centrale (O-PAC). Het ontwerp voor deze ‘blauwe batterij’ (niet te verwarren met de Blue Battery van AquaBattery) betrof een combinatie van een bovengronds meer met een ondergronds bassin, verbonden met valpijpen en pompen die ook dienst doen als generatoren. Bij een overschot aan stroom wordt water omhoog gepompt, bij een tekort aan elektriciteit valt het water 1.400 meter naar beneden om de generatoren aan te drijven. Jaren later besloot hij dit concept van een ondergrondse stuwmeer verder uit te werken. Naar verwachting groeit het aandeel van groene stroom in Nederland van 8 procent nu naar 63 procent in 2030. Dan zullen we behoefte hebben aan een grootschalige elektriciteitsbuffer die snel kan schakelen tussen opslag en levering. Huynens ontwerp gaat uit van een elektrisch vermogen van 1.400 megawatt (vergelijkbaar met een forse centrale) en een opslagcapaciteit van zes uur. De aanlegkosten schat hij op 1,8 miljard euro.

De blauwe batterij betreft een combinatie van een bovengronds meer met een ondergronds basin

Huynens promotoren onderschreven de noodzaak van zo’n buffer. “We hebben in Nederland onvoldoende opslagmogelijkheid voor elektriciteit als we niet willen terugvallen op centrales met fossiele brandstoffen”, aldus Kramer. Vrijling: “Nu de noodzaak en technische en economische haalbaarheid zijn aangetoond, is het nodig om de volgende stap te zetten en dit met industrie, overheid en bedrijfsleven gezamenlijk mogelijk te maken.” 

Blue Battery for Green Energy, Delft Academic Press, 25 euro.