Humans of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science

Ties van der Heijden

Water is net als fietsen: onlosmakelijk verbonden met Nederland. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel Nederlandse ingenieurs zich bezighouden met een onderwerp als watermanagement. Eén van hen is Ties van der Heijden. Met zijn masterscriptie Pompen als het waait won hij de KNW Scriptieprijs. Ties onderzocht hoe we duurzame energie in kunnen zetten bij het gebruik van onze gemalen. Want als het waait, is er opeens veel duurzame energie beschikbaar en loont het om de gemalen een tandje bij te zetten. Niet alleen duurzaam, maar ook nog eens hartstikke goedkoop.

Gefeliciteerd met het winnen van de KNW Scriptieprijs. Kan je, in het kort, omschrijven wat deze prijs inhoudt?

De KNW Scriptieprijs is een prijs van het Koninklijk Nederlands Waternetwerk, dat is een kennisnetwerk voor de watersector. Ze organiseren excursies, symposia en andere evenementen waar experts uit de sector kennis en ervaring met elkaar kunnen uitwisselen. Onderdeel van dit evenement is dus ook een juryprijs. Zes of zeven vakjuryleden beoordelen de scripties die zijn ingezonden. Uit die hele bups scripties worden dan de drie besten gekozen. Vervolgens word je uitgenodigd voor het najaarscongres. Daar mag je pitchen voor die hartstikke professionele jury. Vorig jaar was ik ook al op het najaarscongres, als bezoeker, en toen dacht ik al: ‘Hé, gave wedstrijd, hier wil ik aan meedoen.’

En dan krijg je een mail waarin staat dat je genomineerd bent…

Ik was het eigenlijk helemaal vergeten. Sterker nog: ik was op vakantie in Vietnam toen ik het mailtje kreeg. Eenmaal terug in Nederland, heb ik alle zeilen bijgezet. Ik wilde per se winnen. 

Zou je me iets meer over het onderwerp van je scriptie kunnen vertellen?

Het onderwerp voor mijn scriptie had ik niet meteen. In het begin was ik nog best wel zoekende. Ik sprak met mensen van Rijkswaterstaat, de mensen die over het gemaal gingen, de waterschappen, de energiebedrijven en mijn begeleider Edo Abraham die in de optimalisatie zit. Met zijn hulp kwam ik tot een, zoals dat heet, Model predictive control (MPC). In mijn geval ging het om een model van het watersysteem waarop je verschillende beslissingen kunt uitproberen. Voor mijn onderzoek koos ik het gemaal IJmuiden uit, het grootste gemaal van Europa dat aan het Noordzeekanaal ligt – een ontzettend complex watersysteem. Tijdens mijn thesis ontwikkelde ik een beslissingsondersteunend systeem voor dit gemaal. Met behulp van dit systeem kun je bepalen wanneer het voordelig is om te gaan pompen.  

Heel erg nuttig dus…

Klopt. Zeker gezien het onvoorspelbare karakter van duurzame energie. Daarbij komen ook nog eens tal van andere factoren: het waterpeil mag niet te veel schommelen (hooguit twintig centimeter), de stroming mag niet te snel worden, de zoutconcentratie moet niet te veel variëren en ga zo maar door. Ook heb ik, tijdens mijn onderzoek, gekeken naar de energiemarkt. Als er – totaal onverwacht – veel duurzame energie beschikbaar komt, is het mogelijk dat de prijzen dalen. Met lage prijzen, of soms zelfs negatieve kosten, kan die energie natuurlijk veel sneller verkocht worden. De energiemarkt streeft er namelijk naar om de balans tussen vraag en aanbod zoveel mogelijk te behouden. In sommige gevallen kan je tot wel 45% besparen. Uiteindelijk kom je dan tot de conclusie: pompen als het waait.    

Wil je je in gemalen blijven verdiepen?

Jazeker. Momenteel werk ik aan een PhD waarin ik nóg uitgebreider op dit onderwerp in ga. Omdat mijn onderzoek zó ongelooflijk op de praktijk toepasbaar is, hebben verschillende mensen uit de sector belangstelling voor mijn onderzoek gekregen. Een aantal waterschappen heeft zelfs toegezegd mee te betalen aan mijn PhD. Als kind al vond ik de Deltawerken ongelooflijk vet om te zien. Net als dijken. Allemaal niet per se watermanagement, maar daardoor is het wel gaan kriebelen. Tijdens mijn studie Civiele Techniek raakte ik ook nog eens geïnteresseerd in energie. Eigenlijk kun je dus concluderen dat er twee passies zijn samengekomen in deze ene scriptie: Pompen als het waait.