Masterclass 14 oktober 2021
Lessen uit ‘Bicycle Challenges’ voor mobiliteitsbeleid
De onderzoekers van het project Bicycle Challenges: Past, Present, and Future of Sustainable Urban Mobility analyseren de governance van fietsen als onderdeel van duurzame stedelijke mobiliteit vanuit een langetermijnperspectief en de opkomst van verschillende generaties mobiliteitsconcepten. Wat kunnen we leren uit historische casussen rond de Wet Personenvervoer, de opzet van het Nederlandse fietspadennetwerk en het Verkeersfonds?
De masterclass geeft een voorproef van de rijke oogst in 2021.
Met presentaties door verschillende betrokken onderzoekers.
Ruth Oldenziel is hoogleraar in de geschiedenis van technologie - in het bijzonder de relatie tussen Europa en de Verenigde Staten, aan de Technische Universiteit Eindhoven. Tot haar expertisegebieden behoren onder meer technologiegeschiedenis, Amerikaanse en Europese geschiedenis, mobiliteitsstudies, culturele studies en genderstudies. Haar onderzoek richt zich op de wederzijdse vorming en uitwisseling van technologische kennis en praktijken tussen Europa en de Verenigde Staten in een transnationale context. Ze leidt verschillende onderzoeksprogramma’s waarin mobiliteit vanuit historisch perspectief wordt bezien. Eén ervan is Bicycle Challenges. De onderzoeksprojecten verbinden verleden, heden en toekomst, maken padafhankelijkheden, kansen en bedreigingen zichtbaar, en plaatsen Nederlandse ontwikkelingen in een bredere internationale context. Naast kennisontwikkeling gaat het ook om het bruikbaar maken van de verworven inzichten. Het doel is stakeholders – beleidsmakers, studenten, belangengroepen – handvatten te bieden voor het uitstippelen van transitiepaden en het vinden van oplossingen voor urgente uitdagingen richting een duurzamer toekomst. Deze masterclass is onderdeel van deze vertaalslag.
Bicycle Challenges is mogelijk gemaakt door Rijkswaterstaat, PON Holding, NWO en Technische Universiteit Eindhoven. Tijdens de masterclass licht Oldenziel het project verder toe.
Patrick Bek is promovendus aan de TU Eindhoven en doet binnen Bicycle Challenges onderzoek naar inclusiviteit en mobility justice. Tijdens de masterclass zal Bek vooral ingaan op de historische casus van de Wet Personenvervoer, ingevoerd in het interbellum en uitgevoerd door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De keuzes rond de Wet Personenvervoer werden destijds vooral vanuit een economisch (markt) perspectief gemotiveerd en niet vanuit een brede maatschappelijke afweging. Deze historische casus nodigt uit tot een gesprek over het hoe en waarom van inclusievere besluitvormingsprocessen bij Rijkswaterstaat, en welke lessen er uit het verleden zijn te trekken.
Henk-Jan Dekker is eveneens promovendus aan de TU Eindhoven. Hij doet binnen Bicycle Challenges onderzoek naar de relatie tussen het oplossen van (technische) uitdagingen in het hier en nu en de mogelijke gevolgen van beslissingen op de lange termijn. Beslissingen die nu genomen worden (over aanleg van wegen en fietspaden bijvoorbeeld) beperken de keuzevrijheid van beleidsmakers in de toekomst. Historici analyseren dit proces in termen van padafhankelijkheid: het pad dat nu gekozen wordt betekent vaak dat we in de toekomst niet meer terug kunnen naar een ander pad. Het Nederlandse fietspadennetwerk is deels de uitkomst van zo’n padafhankelijkheid: het besluit in de jaren ’20 om fietsers en automobilisten te scheiden vormt het Nederlandse landschap tot op de dag van vandaag. Welke lessen kunnen beleidsmakers hieruit trekken?
Jan Ploeger was tot 2019 programmamanager van de afdeling Mobiliteit en Milieu bij de Provincie Zuid-Holland en is thans promovendus aan de TU Eindhoven. Hij zal ingaan op de vraag: wat laten we aan de markt over en wat zijn de systeemgrenzen? Hij reflecteert op de historische casus van de invoering van het Verkeersfonds in 1934. Hij stelt dat soms de thema’s markt en beperkte systeemgrens mooi samenkomen in één aansprekend voorbeeld, zoals het fietsparkeren bij stations en de financiering van de OV-fiets. Verliesgevend als je het binnen het benauwde kader van de taakorganisatie NS-Fiets plaatst, maar winstgevend als je op het reisgedrag van treinreizigers projecteert.
Deze masterclass wordt georganiseerd door IenW-ASA en Rijkswaterstaat, in nauwe samenwerking met TU Delft en TU Eindhoven. Jan Anne Annema van de TU Delft zit deze voor.
Door: Ruth Oldenziel, Patrick Bek, Henk-Jan Dekker en Jan Ploeger, allen TUE
Datum: 14 oktober 2021
Tijdstip: van 15.00 tot 17.00 uur
Locatie: online, u ontvangt een WebEx-link van ons
