'Blended learning blijft voor mij het ideale model'

Nieuws - 30 januari 2018

“Een pionier op haar vakgebied, een echte onderwijsvernieuwer en een inspirerende docent.” Dr. Giulia Calabretta krijgt veel lof toegezwaaid. In 2017 won universitair hoofddocent Giulia Calabretta al de prijs voor beste docent van de faculteit Industrieel Ontwerpen, en nu is ze door een jury van studenten en voormalige winnaars ook verkozen tot beste docent van de gehele TU Delft voor 2017. En daardoor dingt ze nu ook mee naar de landelijke titel ISO Docent van het Jaar. Wat maakt haar onderwijs zo speciaal? En waarom is strategic design zo’n waardevol vakgebied? 

Tekst: Arnoud Houweling | Foto: Hans Stakelbeek

Giulia Calabretta is momenteel coördinator en docent van het vak Strategic Value of Design. Ook fungeert ze als mentor voor een groot aantal studenten en maakt en geeft ze een aantal offline- en onlinecursussen voor zowel studenten als innovatieprofessionals. Maar haar ‘carrière’ begon al veel eerder. “Als kind speelde ik al schooltje met mijn poppen en speelkameraadjes”, vertelt Giulia Calabretta. “Toen probeerde ik het leren al zo leuk mogelijk te maken.” Jaren later ontwikkelde deze ‘spelletjes’ zich tot een innovatief onderwijsmodel dat ze ‘Discussion Based Teaching’ noemt, een vorm van blended learning. Calabretta: “De kennisoverdracht die mijn collega Dirk Snelders en ik in onze onlinevideo’s bieden is uitsluitend eenrichtingsverkeer, maar in het leslokaal kunnen we focussen op discussies tussen studenten, waarin ze reflecteren op wat ze online hebben geleerd en hierover praten, zodat ze gaandeweg een eigen visie ontwikkelen. Zo scherpen studenten ook hun vaardigheden voor kritisch nadenken en debatteren. En dat is nodig, want strategic designers worden binnen bedrijven vaak niet goed begrepen. Marketingmanagers of financieel managers weten bijvoorbeeld vaak niet precies wat strategic designers doen. Daarom moeten strategic designers leren op te komen voor zichzelf, hun rol en de waarde van hun werk.”

Het menselijk perspectief

“Bedrijfsmanagers en ontwerpers spreken van oudsher verschillende talen”, legt Calabretta uit. “Managers zijn vooral bezig met de vraag waar een keuze op korte termijn toe leidt. Ze hanteren meestal winst en marktaandeel als kritieke prestatie-indicatoren. Ontwerpers daarentegen creëren een visie en willen het leven van mensen verbeteren. Dat botst dus weleens. Dit is een van de redenen waarom we mensen uit de praktijk bij het onderwijs betrekken. Zij geven presentaties en bieden studenten coaching om ze te helpen gevoel te krijgen voor hoe het eraan toegaat in het bedrijfsleven, en om hun communicatieve vaardigheden te ontwikkelen.

In sommige vakken van de master Strategic Design is dit praktijkaspect anders, omdat studenten daar echte strategische uitdagingen krijgen van bedrijven als Ford en KLM. Ze worden geacht met oplossingen voor reële problemen te komen, zoals versnelling van het proces van het inladen van bagage of zorgen dat een bepaalde afdeling meer open komt te staan voor innovatieve ideeën. In dit geval zijn de praktijkmensen ‘opdrachtgevers’, die de studenten stimuleren om hun werk en hun producten en diensten te professionaliseren. Ook krijgen ze inzicht in de complexiteit van een organisatiecontext, hebben ze contact met meerdere stakeholders en voelen ze zich zo meer betrokken bij hun ontwerpoplossingen.”

Calabretta, die zelf een zakelijke achtergrond heeft, benadrukt dat strategic designers bedrijven inzicht kunnen geven in hun kernwaarden. “Bovendien kunnen ze basisideeën snel visualiseren door middel van een schets of prototype. Managers zien dan soms dat hun innovaties minder riskant zijn dan ze in eerste instantie hadden gedacht.” Maar de belangrijkste bijdrage van strategic designers is volgens Calabretta misschien wel hun aandacht voor het menselijk perspectief. In haar boek Strategic Design: Eight Essential Practices Every Strategic Designer Must Master (met Gerda Gemser en Ingo Karpen als co-auteurs) geeft ze een typisch voorbeeld. “We beschrijven hoe Philips verandert in een digitaal bedrijf met een sterke focus op gezondheidszorg. Aan designers de taak om te kijken hoe gezondheidszorg eruit moet zien vanuit het perspectief van de patiënt. Neem de MRI-scanner voor kinderen die ze hebben ontwikkeld. Philips heeft zich niet zozeer gericht op verbetering van MRI-technologie, maar op het creëren van een omgeving die minder beangstigend is voor kinderen. Het gaat hier niet om de beste technologie, maar om een betere ervaring. Mensen centraal stellen in strategieën en besluitvorming van bedrijven, dát is de rol van strategic designers. En daar krijgen ze energie van.”

Onderwijs op basis van onderzoek

“De acht praktijken die we in ons boek beschrijven zijn het resultaat van onderzoek naar de sterke punten van de strategic designer dat we de afgelopen vijf jaar hebben uitgevoerd”, zegt Calabretta. “Deze praktijken vormen ook de basis van mijn colleges en lessen. Ook nu doen we er nog onderzoek naar: we proberen te ontdekken of strategic design waarde creëert voor bedrijven in de zin van bijvoorbeeld meer winst, meer betrokken werknemers of een innovatievere mentaliteit.

Ik onderzoek ook welke rol strategic design kan spelen bij big data en kunstmatige intelligentie. We denken dat strategic design ertoe kan bijdragen dat de behoeften van gebruikers in deze technologieën worden geïntegreerd, zodat deze menselijk blijven. En verder doen we nog onderzoek naar leiderschap door designers. Stel dat er een designer in een Raad van Bestuur zit: hoe moet zo iemand leiding geven? En wat zou hij kunnen bijdragen vanuit zijn specialisme?” Hierover is Calabretta vol vertrouwen: “Ik denk dat steeds meer bedrijven de komende tijd een chief design officer in hun managementteam zullen opnemen. Daarom moeten we inzicht krijgen in de inhoud van deze taak en de relatie tussen de chief design officer en de andere ‘chief officers’ in de bestuursraad. Dat blijven we dus onderzoeken.”

Blended learning

Ook met twee prijzen op zak (of drie als ze ook de ISO-prijs krijgt) blijft Giulia Calabretta proberen nog beter te worden. “Ik wil meer inzicht krijgen in online onderwijs”, zegt ze. “En ik ben er vooral in geïnteresseerd om dat te gebruiken in de uitwisseling met mensen uit de praktijk. Online onderwijsplatforms geven veel mogelijkheden om managers bij de discussies te betrekken. Op dit moment vinden die vooral plaats tussen studenten en docenten. Ook wordt de rol van kunstmatige intelligentie steeds groter, dus ik ben nieuwsgierig naar de gebruiksmogelijkheden daarvan.

Blended learning blijft voor mij het ideale model, hoewel het wel een aantal organisatieproblemen met zich meebrengt. Met die kleinere discussiegroepen heb je meer ruimtes nodig en meer medewerkers die als moderator optreden. Verder wil ik een manier vinden om deze discussies vast te leggen en orde aan te brengen in de inhoud. Dit dient meerdere doelen: studenten kunnen de discussies na de les voortzetten, het materiaal kan in latere jaren worden gebruikt en misschien kunnen vooruitstrevende denkers erbij worden betrokken. Ik hoop dat technologie hier ook behulpzaam bij kan zijn, aangezien de toekomst van het vakgebied van strategic design als geheel sterk verweven is met technologie.