Comfort in een vliegtuig is niet alleen een kwestie van beenruimte

Nieuws - 09 april 2021

Iedereen die wel eens gevlogen heeft, weet dat vliegtuigstoelen niet bepaald de reputatie hebben comfortabel te zijn. Hoe verhoog je, met beperkte ruimte en de inkomsten van de luchtvaartmaatschappij in het achterhoofd, het comfort van de passagiers?  Voor haar promotieonderzoek ging Shabila Anjani op zoek naar de optimale manier om dat te doen door te kijken naar de fysieke objecten die comfort in vliegtuigstoelen voorspellen.

De balans vinden

Aangezien de romp van een vliegtuig bepaalde ruimtebeperkingen heeft, is het logisch dat een luchtvaartmaatschappij die ruimte omwille van de inkomsten wil maximaliseren. Maar volgens Anjani blijkt uit recente studies dat er een correlatie bestaat tussen comfort en de bereidheid om opnieuw te vliegen. Het optimale evenwicht vinden tussen passagierscomfort en het maximale aantal stoelen is dus belangrijk voor zowel de luchtvaartmaatschappijen als de mensen die hun stoelen vullen.
 

Lees het onderzoek: Shabila Anjani – Aircraft interiors, effects on the human body and experienced comfort

De maatstaf voor comfort

Aangezien mensen er in alle soorten en maten zijn, hoe meet je comfort eigenlijk? Hoewel het misschien subjectief lijkt, legt Anjani in haar scriptie uit dat antropometrie, dat betrekking heeft op de wetenschappelijke studie van de afmetingen en verhoudingen van het menselijk lichaam, belangrijk is bij het ontwerpen van interieurs die door een grote bevolking worden gebruikt. "Om mensen van alle maten te kunnen huisvesten, zijn een bepaalde minimale ‘pitch’ en breedte nodig in een vliegtuigstoel," zegt ze. Met pitch wordt in dit geval de ruimte bedoeld tussen een punt op een stoel en hetzelfde punt op de stoel ervoor.

Verzamelen van gegevens

Om gegevens te verzamelen voerde Anjani meerdere experimenten uit door mensen in verschillende soorten stoelinstellingen te plaatsen om hun mate van comfort te beoordelen. Dit werd gedaan met behulp van de romp van een vliegtuig zonder vleugels op de campus van TU Delft. Het onderzoek richtte zich op de afstand tussen de rijen en de breedte van de stoel en of die factoren het comfortniveau beïnvloeden.

Een van de methoden om het comfort te meten was de deelnemers vragenlijsten te laten invullen om hun eigen niveau van (dis)comfort te beoordelen. Vragenlijsten, merkte Anjani op, zijn een gemakkelijke manier om subjectief comfort te meten. Een deel van haar onderzoek bestond uit een vergelijking van bestaande vragenlijsten voor comfort, wat resulteerde in aanbevelingen voor onderzoekers over welke te gebruiken voor verschillende omstandigheden.

In andere studies werd de hartslagvariabiliteit (HRV) gemeten om objectief te beoordelen hoe deelnemers zich in de stoelen voelden. Anjani legt uit dat het met polsmonitors mogelijk is om verschillende houdingen te detecteren, bijvoorbeeld of iemand rechtop staat, zit of leunt.

Meer beenruimte? Niet noodzakelijk

Als het gaat om comfort voor vliegtuigpassagiers, is de grootste klacht meestal de beenruimte. Maar uit Anjani's resultaten blijkt dat de breedte van de stoel in feite tot meer comfort leidt dan de staanplaats. Ze legde uit dat de breedte van een vliegtuigstoel gebaseerd is op de vorm van de romp, en dat een economy class stoel meestal 43 cm breed is.

"We hebben ontdekt dat het veel efficiënter is om de breedte van een stoel met 2,5 cm te vergroten dan om die pitch met 10 cm te vergroten," zegt ze. "Omdat het comfortniveau in beide gevallen bijna hetzelfde is, maar de benodigde ruimte kleiner is." De huidige 43 cm breedte past niet op alle antropomorfe maten, maar door de breedte te vergroten, kunnen mensen meer bewegen in de stoel. Niet alleen met hun benen, maar ook hun hele lichaam. En hoewel niet alle vliegtuigen op dit moment geschikt zijn voor dit soort veranderingen, kan dit onderzoek nuttig zijn in de toekomst van het ontwerp van de romp.
 

Een PhD.....en een baby

Toen Anjani opgroeide, wilde ze binnenhuisarchitecte worden, en nu is ze eigenlijk binnenhuisarchitecte voor vliegtuigen. Omdat ze wilde promoveren in transportergonomie, was TU Delft volgens haar een goede keuze vanwege de achtergrond in design, ergonomie en techniek. "Het is design in klassieke zin, maar het is ook kwantitatief, dus het zit ergens in het midden." Ze zegt dat ze momenteel postdoctorale of onderzoeksposities overweegt, maar dat staat voorlopig nog open.

Op de vraag waar ze het meest trots op is, glimlacht Anjani: "Ik ben heel trots dat ik in vier jaar ben afgestudeerd, omdat ik in het midden daarvan een baby heb gekregen. Ik heb vier maanden zwangerschapsverlof gehad, dus ik ben echt trots dat ik op tijd klaar was."