Design voor Stedelijke Hittegolven

Nu de effecten van de klimaatverandering zich elk jaar meer in onze samenleving manifesteren, zijn stedelijke hittegolven een nieuw fenomeen waar Nederland mee te maken heeft. Ze laten geen spoor van zichtbare vernietiging achter zoals aardbevingen, tsunami's en pandemieën. In plaats daarvan zijn deze crises 'stille moordenaars', waarbij periodes van overmatige hitte en hoge vochtigheid kwetsbare groepen in steden, zoals ouderen, bijzonder hard treffen.

Het Nederlandse Rode Kruis richt zich, in samenwerking met het Internationale Rode Kruis, steeds meer op langdurige periodes van overmatige hitte in stedelijke omgevingen als een humanitair probleem. In dit unieke KIEM-project richten ontwerponderzoekers van de TU Delft zich samen met het Nederlandse Rode Kruis op het ontwikkelen van een co-creatie aanpak om te ontwerpen voor aanpassing en veerkracht van de gemeenschap binnen de fenomenen van stedelijke hittegolven. Omdat hittegolven de steden als geheel beïnvloeden, is een ecosysteembenadering nodig. Het is echter vaak onduidelijk hoe belanghebbenden handelen of worden bestuurd binnen ecosystemen.

Het Design voor Stedelijke Hittegolven moet de volgende resultaten opleveren:

  • Initiële kennisdelingsworkshops, met als resultaat het identificeren van complementaire eigenschappen tussen de partijen die leiden tot;
  • Co-creatie sessies, inclusief het in kaart brengen van het stedelijk ecosysteem (tijdens stedelijke hittegolven), die leiden tot ontwerpinterventies voor aanpassingen die bredere socio-technische overgangen naar leefbare steden initiëren;
  • Een sterke basis voor een volgend projectvoorstel dat een bredere selectie van meerdere partijen omvat.

Het project heeft twee wederzijdse maar exclusieve ontwerpconcepten ontwikkeld die een antwoord kunnen bieden op de toenemende bezorgdheid over stedelijke hittegolven:

  1. "Zie de warmte, Los het probleem op": gebruik maken van thermische beeldvorming die de vrijwilligers van het Rode Kruis 'superkrachten' geven om in kaart te brengen hoe warmte de stedelijke omgeving beïnvloedt. Op basis van deze informatie kan het Rode Kruis interventies voor gemeenschapsgebouwen uitvoeren om de warmteontwikkeling in stedelijke ruimten te verminderen en tegelijkertijd de hervorming van de stadsplanning met de stad/gemeenten aan te sturen.
  2. "Verhalen uit het veld": Mensen zijn zich er gewoon niet van bewust hoe gevaarlijk hittegolven in de stad kunnen zijn. Dit gebrek aan bewustzijn is ook aanwezig op beleidsniveau, waar beleid dat hittegolven duidelijk definieert en erkent, beperkt is. “Verhalen uit het veld” heeft tot doel om verhalen te verzamelen over de invloed van stedelijke hittegolven op burgers door de ogen van vrijwilligers van het Rode Kruis en deze toegankelijk te maken voor beleidsmakers, particuliere organisaties en andere geïnteresseerden via een democratisch webplatform.