Jacco Hoekstra

Naam?

Jacco M. Hoekstra

Functie?

Hoogleraar Communication, Navigation, Surveillance/Air Traffic Management (CNS/ATM) bij de sectie Control and Simulation aan de TU Delft.

Privé?

‘Ik ben geboren in Leeuwarden. Volgend jaar ben ik 25 jaar getrouwd met Jet, zij is docente Engels op een middelbare school. We hebben drie zoons van 12, 14 en 19 jaar. Luchtvaart heeft altijd al wel mijn interesse gehad, al wisselde mijn beroepsvoorkeur als tiener zo'n beetje elk jaar. In luchtvaarttechniek komen ook de andere vakken die mij fascineren, het beste samen: wiskunde, natuurkunde, programmeren. Toen ik studeerde had ik het geluk dat ik gebruik kon maken van een uit de middeleeuwen stammend beurzensysteem in mijn familie. Ik ben trots op mijn Friese afkomst, maar voel me vooral een Europeaan. Ik ben een echte fan van Europa, het mooiste werelddeel dat er is.’

Favoriete vrijetijdsbesteding?

‘Ik hou van alle sporten met water, in vloeibare of bevroren toestand: zeilen dus, skiën en schaatsen. Ik vind het heerlijk om in mijn vrije tijd buiten te zijn. We wonen vlak bij de duinen en het strand, dus daar ben ik veel te vinden om te wandelen, fietsen, hardlopen en fotograferen. Verder mag ik graag lezen, muziek luisteren en ook wel programmeren, vooral recreational mathematics: wiskundige, complexe puzzels oplossen en simulaties maken. Minstens eens per jaar ga ik op vakantie naar Frankrijk, ik hou van dat land en de cultuur. Ik luister ook vaak Franse radio, de discussies daar zijn veel inhoudelijker dan op de Nederlandse zenders.’

Mooiste gebeurtenis uit uw carrière?

‘De tijd dat ik voor NASA aan het Free Flight Project werkte bij het NLR. We keken toen of een piloot in hogere luchtlagen z'n eigen verkeersleider kon zijn. Dit project had alles in zich: een leuk uitdagend wiskundig probleem en volop experimenteren met de flight simulator. Het werd een schoolvoorbeeld van een project waarbij het resultaat compleet anders was dan we verwacht hadden. We dachten namelijk dat de combinatie piloot-verkeersleider alleen in rustige gebieden mogelijk was, maar tot onze verrassing bleek het tegendeel waar. Die uitkomst had een enorme impact: we werden er direct beroemd mee. We mochten de Amerikaanse overheid adviseren, kregen volop media-aandacht en glamour viel ons ten deel. Heel bijzonder om mee te maken! Een tweede hoogtepunt is de overstap naar de TU Delft. Daarvoor had ik 16 jaar onderzoek gedaan bij het NLR, vaak met de flight simulators. Een leuke en leerzame jongensdroom, maar ik had ook altijd iets met onderwijs. Dat aspect kwam er bij de TU Delft tot mijn grote plezier bij.’

Leukste aan uw werk?

‘Ik ben nieuwsgierig naar dingen, en vind het ook leuk om iets uit te leggen. Dat ik die twee zaken nu kan combineren, vind ik het fijnst. Voor een volle collegezaal staan vind ik heerlijk, maar soms in m'n eentje 'nerden', eveneens. Ik kan daartussen ook niet kiezen. Tijdens mijn colleges probeer ik de studenten altijd net zo nieuwsgierig te maken en zo te motiveren. Door enthousiast te zijn en de juiste vragen te stellen ontstaat er interactie met de zaal. Die creatieve kant van onderwijs maakt het ontzettend leuk.’

Grootste uitdaging op dit moment?

‘De nieuwe leerstoel CNS/ATM hier bij L&R opbouwen. Ik begin van nul af aan, er staat geen groep kant-en-klaar. Aan mij de eer om zelf invulling aan de leerstoel te geven en deze te laten groeien. Een andere uitdaging is de MOOC (Massive Open Online Course) Introduction to Aeronautical Engineering die op 3 maart start. Via zo'n MOOC heeft iedereen, waar ook ter wereld, gratis online toegang tot het onderwijs van de TU Delft. Dat idealisme vind ik mooi en is ook de reden dat ik eraan meewerk. Er hebben zich al meer dan 10.000 studenten aangemeld! Best spannend om die allemaal tevreden te stellen. Ik hoop maar dat ze me niet allemaal gaan mailen. Ik ben ook heel benieuwd hoe zo'n college overkomt. Ik sta immers in een zwart gat te praten en niet voor een volle zaal.’

Waarom Delft?

‘Ik heb hier gestudeerd, en ook al heb ik tussendoor 16 jaar bij het NLR in Amsterdam gewerkt, toen ik door NLR gevraagd werd na te denken over een deeltijd hoogleraarschap, was ik direct enthousiast. Overigens kreeg ik van de TU Delft toen de baan van decaan aangeboden, wat als een grote verrassing kwam. De liefde voor het onderwijs en het contact met jonge, slimme studenten heeft me over de streep getrokken.’

Beste eigenschap?

‘Dat is niet aan mij om te zeggen, maar ik denk dat ik graag iets snap en het graag uitleg, en dat ik daar wel aardig goed in ben. Er wordt in elk geval gezegd dat ik goed kan lesgeven. Ook past empathie wel bij mij. Ik heb de neiging om mensen aan te voelen en te begrijpen - denk ik.’

Minst goede eigenschap?

‘Ik heb niet zo'n pokerface. Als ik iets vind, dus ook als dat niet positief is, dan kun je dat snel aan mijn gezicht zien. Daarbij ben ik vrij ongeduldig als mensen om de hete brij heen draaien, smoezen verzinnen of iets vertellen wat ik al lang weet. De combinatie van die twee eigenschappen is niet zo heel fijn.’

Welk onderwerp hoort volgens u hoog op de politieke agenda?

‘Om te beginnen de toenemende ongelijkheid in ons land, die zich bijvoorbeeld vertaalt in ontoegankelijkheid van het onderwijs. De basisbeurs wordt volgend jaar afgeschaft, tegelijkertijd loopt er een discussie over dure, excellente opleidingen. Dat creëert veel slachtoffers in de toekomst. Een zorgwekkende situatie, net als het dramatische gebrek aan investering in wetenschap en onderwijs in het algemeen. Oorzaak van deze ontwikkelingen is het ontbreken van een constructievere, positievere toekomstvisie. Men is vooral bezig zaken af te breken. Veel beter kunnen we een aantal goede Nederlandse assets, zoals infrastructuur, een gunstige ligging in Europa, een hoog opleidingsniveau en een hele productieve agrosector met elkaar combineren. Laat bijvoorbeeld de hogesnelheidslijn niet stoppen in Amsterdam, maar doorlopen naar Denemarken! Kortom: zorg voor betere investeringen in het onderwijs, vergroot de toegankelijkheid ervan en zet in op een positief toekomstbeeld!’

Inspiratiebron?

‘Voor mijn werk zijn dat hoogleraren die ik zelf gehad heb toen ik in Delft student was. Bijvoorbeeld professor Van Ghesel Grothe, om zijn inspirerende manier van college geven, professor Van Ingen, die heel goed kon uitleggen en aandacht had voor de menselijke kant van studenten, en professor Bob Mulder vanwege zijn aanstekelijke enthousiasme en heldere uitleg. Ook in dit rijtje hoort Walter Lewin, een Nederlandse hoogleraar aan het MIT, die iedereen kent door z'n grappige tv-optredens met natuurkundige demo's en stunts. Maar ondertussen is hij geniaal in het nieuwsgierig maken van mensen en de materie tot op de kern uitleggen.’

Levensfilosofie?

‘Streef je eigenbelang alleen na als dit bijdraagt aan het algemeen belang - bij alles wat je doet. En in het algemeen: draai niet om de hete brij heen. Just do it!’