Gebouw Bouwkunde

Het gebouw van de huidige faculteit Bouwkunde van de TU Delft aan de Julianalaan heeft door de jaren veel doorstaan. Oorspronkelijk werd het gebouw ontworpen om te dienen als nieuw onderkomen voor de afdeling scheikunde. Bezuinigingen als gevolg van de Eerste Wereldoorlog zorgden er echter voor dat het gebouw nooit werd ingericht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw daarom maar als rommelhok gebruikt. In de lege kelders van het gebouw heeft onder andere uranium opgeslagen gelegen, recht onder de neus van de Duitsers.

Yellowcake

Rond de kerst van 1938 werd kernsplijting ontdekt in Berlijn door de natuurkundigen Hahn en Strassmann. In rapporten werd vermeld dat bij dit proces een relatief grote hoeveelheid energie vrijkomt. Prof. Wander Johannes De Haas (Universiteit Leiden en voormalig hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft) zag de mogelijkheden voor een nieuwe soort energiebron. Hij wist via zijn contacten de toenmalige regering van Nederland te overtuigen om enkele tonnen onverrijkt uranium aan te schaffen in de vorm van Yellow Cake. 

Dit is een stof die wordt gewonnen uit uraniumerts via verschillende extractie- en zuiveringsmethoden. Het is een van de tussenstappen in het verwerken van gemijnd uranium naar brandstof of verrijkt uranium.  

De Nederlandse regering kocht in 1939 de 10.000 kilogram uranium onder de naam van de Delftse Glasfabrieken. Uranium werd toen nog vooral gebruikt als kleurmiddel voor glas, waardoor zo’n bestelling niet op zou vallen. Het uranium kwam vanuit Congo naar Leiden, waar het werd onderzocht. Vlak voor de oorlog werd het restant overgebracht naar de kelder van het Universiteitsgebouw van de TU Delft. Hier werd het opgeslagen achter een dichtgemetselde muur. Hierdoor stonden de 200 tonnen van elk 50 kilo Yellow Cake praktisch naast overtollig meubilair en een grote hoeveelheid stro. Gelukkig was de yellow cake in deze vorm nog niet in hoge mate radioactief waardoor er relatief weinig gevaar was.  

Ondanks dat dit gebouw werd gebruikt voor opslag van voornamelijk rommel waren de de Duitsers wel geïnteresseerd. Zij vermoedden dat het gebouw een militaire functie had. Foto’s vanuit onder meer de luchtballon LZ129 ‘Hindenburg’, lieten echter blijken dat dit niet het geval was. Nietsvermoedend gingen de Duitsers het gebouw gebruiken als opslag voor onder andere hun artilleriegranaten. Ze hadden geen idee dat in een andere vleugel van het gebouw een hoop onderduikers en vluchtelingen verstopt zaten. Ook hebben ze al deze tijd niets afgeweten van de opgeslagen Yellow Cake. Ze zaten zonder het te weten bovenop een hoop materiaal om een kernbom te maken. Wel weten we uit verslagen van De Haas dat de kelder gedeeltelijk was ondergelopen. Dit kan de Nazi’s hebben weerhouden van het doorzoeken van de kelder. 

Uiteindelijk is met dit Uranium het Nederlandse kernprogramma opgezet met als doel energie op te wekken. Het gebouw aan de Julianalaan werd uiteindelijk in 1955 in gebruik genomen als hoofdgebouw van de TH Delft. Na ruim 50 jaar als hoofdgebouw te hebben gediend is het nu de plek van de faculteit Bouwkunde.