Geodesie 1895

Foto door: M.M.Minderhoud | Licentie: CC BY-SA 3.0

Geodesie omstreeks 1900. Een indrukwekkend gebouw met weilanden erachter. Foto Beeldbank DHC.

Geodesie, gebouw met een sterrenwacht

Heden: studentencomplex (DUWO) en stichting de Hollandse Cirkel
Adres: Kanaalweg 4
Bouwjaar: 1892-1895
Architect: J. van Lokhorst

Geodesie, landmeten en waterpassen
Aan de Kanaalweg ontwierp rijksbouwmeester Jacobus van Lokhorst in neorenaissancestijl een fors gebouw (111,5m lang) voor de opleiding Geodesie. Het werd tussen 1892 en 1894 gebouwd. In 1896 werd het in gebruik genomen door de Polytechnische School voor het onderwijs in landmeten en waterpassing. Tevens werd hier toen de Dienst der Rijksdriehoeksmeting (in handen van de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing) gehuisvest. De driehoeksmeting is een systeem voor het opmeten en in kaart brengen van grote gebieden voor bijvoorbeeld kadastrale kaarten, topografische kaarten of geografische informatiesystemen. Aan de achterzijde van het gebouw kwam er een 52 meter lange zaal met veranda. Daardoor konden er oefeningen en metingen in de open lucht worden gedaan.

Observatorium, naar voorbeeld van de Leidse sterrenwacht
Karakteristiek bij Kanaalweg 4 is het observatorium. Het werd gebouwd naar voorbeeld van de Leidse sterrenwacht. De koepel werd tot omstreeks 1930 gebruikt voor de Nederlandse tijdmeting aan de hand van de stand van de sterren. In Leiden werden dezelfde metingen gedaan. Het gemiddelde was de ware tijd in Nederland. De Koninklijke Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde kreeg de koepel recent ‘te leen’ van de huidige gebruiker van het gebouw, Duwo (studentenhuisvesting). De stichting de Hollandse Cirkel zit tegenwoordige een verdieping lager in de toren met een collectie oude geodesie-instrumenten.