Thesis Circle

Afstudeerprojecten

Onderstaande afstudeerprojecten vallen binnen de afstudeercirkel en passen binnen het thema van Sociale Innovatie en de Energietransitie

Richard Boehnke

In dit afstudeeronderzoek werd onderzocht wat ā€˜goede praktijkenā€™ zijn in het klimaatmitigatiebeleid van Nederlandse gemeenten. Om de klimaatmitigatiedoelstellingen van het Parijs-akkoord te halen is het belangrijk dat niet alleen landen zich committeren, maar dat ook regioā€™s en gemeenten actie ondernemen om een bijdrage leveren. Het onderzoek laat zien dat onder gemeenten ā€˜goede praktijkenā€™ vooral gezien worden in beleidsmaatregelen om burger en bedrijfsleven te ondersteunen, waarbij de gemeente niet een sturende, maar een faciliterende rol neemt. Dit komt vooral tot uitdrukking in het benaderen van burgers en bedrijfsleven voor co-creatie, samenwerking met lokale energiecoƶperaties, het creĆ«ren van netwerken en consortia, en het initiĆ«ren van projecten. Tussen de ā€˜goede praktijkenā€™ en daadwerkelijke verlaging van broeikasgasuitstoot kon echter geen relatie worden aangetoond

Maria Fraaije

Sinds het klimaatakkoord in Parijs weten we dat het energiesysteem drastisch moet veranderen; meer duurzame energie, maar hoe? Energievoorziening is historisch gezien altijd een centraal proces geweest. Echter, centrale energievoorziening is onderhevig aan langdurige internationale besluitvorming. Theoretici benadrukken daarom het belang van lokale energievoorziening, zoals duurzame energiecoƶperaties. Decentrale energievoorziening brengt echter nogal wat met zich mee. Het vergt actieve participatie van coƶperatieleden en soepele collectieve besluitvorming. Energiecoƶperaties leunen op de collectieve actie van hun leden. De vraag is, onder welke omstandigheden leidt deze collectieve actie tot een succesvolle coƶperatie, waarbij leden actief participeren en aandelen investeren?

Nobelprijs winnares Elinor Ostrom onderzocht dergelijke collectieve acties. Zo ondervond ze dat vertrouwen tussen participanten cruciaal is voor het voortbestaan van coƶperaties; wanneer leden kunnen vertrouwen dat anderen actief participeren, zullen zij zelf ook meer geneigd zijn bij te dragen. Ostrom vond verschillende variabelen die de succesvolle uitkomst van collectieve acties beĆÆnvloeden, zoals heterogeniteit van de participanten, hoe vaak leden elkaar in een 1-op-1 situatie treffen, of hoeveel de leden van elkaar weten hoeveel zij bijdragen aan de gezamenlijke doelstelling. Welke combinatie van variabelen is cruciaal voor het voortbestaan en floreren van energiecoƶperaties? Hoe evolueert de coƶperatie over de tijd, en hoe co-evolueren de variabelen gedurende het bestaan van energiecoƶperaties?

Door middel van agent-based modeling wordt in dit afstudeeronderzoek onderzocht welke variabelen in welke mate cruciaal zijn voor het functioneren en het blijven bestaan van energiecoƶperaties.

Michiel Miedema - De rol van woningcorporaties in de regionale netwerksamenwerking ten behoeve van de transformatie van de woningvoorraad binnen de regionale energietransitie

In Nederland is de woningvoorraad goed voor 17% van de uitstoot van broeikasgassen. De deelname aan het internationale Klimaatakkoord van Parijs betekent dat Nederland zich heeft gecommitteerd aan de afspraak om in 2050 een CO2-neutraal te zijn. Overstappen van het bestaande centrale systeem van energievoorziening naar een decentraal systeem van duurzame opwekking, opslag en distributie via regionale slimme energienetwerken, wordt gezien als een noodzakelijke bijdrage aan de energietransitie. Om deze transitie van de grond te krijgen, is samenwerking vereist tussen overheden en stakeholders in de maatschappij zoals netbeheerders, gebouw- en woningeigenaren. Woningcorporaties zijn eigenaar van meer dan 30% van de woningvoorraad en daarom als vertegenwoordiger van een groot deel van de huishoudens een belangrijke gesprekpartner in het netwerk. Maar wat kunnen woningcorporaties doen in regionale samenwerking ten behoeve van energietransitie? Hoe effectief is een dergelijke regionale aanpak, en wat is de rol van woningcorporaties daarin? In dit afstudeeronderzoek zullen met case study-onderzoek drie West-Brabantse regioā€™s worden onderzocht. 

Nicolai Versloot - Regionale Energiestrategie Metropoolregio Rotterdam Den Haag

De klimaatdoelen zoals beschreven in het Klimaatakkoord zijn zeer ambitieus. Hoewel gemeenten in alle zeilen bijzetten om energietransitie op lokale schaal mogelijk te maken, blijft er in 2050 naar verwachting een groot ā€˜elektriciteitsgatā€™ bestaan. Om dit probleem te helpen oplossen, is er in veel Nederlandse regioā€™s behoefte aan de ontwikkeling en uitvoering van een regionale energiestrategie (RES). Een van die regioā€™s is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH). Daar wordt met een RES gewerkt aan een efficiĆ«nte koppeling van energievraag en -aanbod. Bijvoorbeeld door de regionale glastuinbouwsector CO2 en restwarmte uit de Rotterdamse Havengebieden te laten gebruiken. 
Het afstudeeronderzoek richt zich op de ontwikkeling en uitvoering van de RES in de casus MRDH. Voldoet de RES bijvoorbeeld aan de verwachtingen van de deelnemende gemeenten? En halen de gemeenten eruit wat er in zit? En hoe wordt de effectiviteit van de RES bepaald? Dit onderzoek vormt een inventarisatie naar regionale samenwerking op het gebied van energietransitie. Voor beleidsmakers is dit onderzoek relevant, omdat, indien nodig, op basis van de resultaten de uitvoering van de RES kan worden bijgesteld.