Hypermoderne Koga baanfiets staat garant voor Olympisch succes

Het is een van de meest in het oog springende inno­vaties van deze Spelen: de nieuwe baanfiets van Koga. Het ontwerp is baanbrekend, zowel voor wat betreft de aerodynamische als structurele eigen­schappen. “Deze fiets is waanzinnig snel”, zeggen zowel Arend Schwab van het TU Delft Fietslab als Rob Lokate, R&D engineer bij Accell Nederland/Koga.

“Het ontwerp is om tal van redenen uniek”, stelt Lokate. Zo is de fiets nog tijdens de ontwerpfase vier keer doorontwikkeld op het gebied van aerodynamica en stijfheid. De renners zijn speciaal ‘gebikefit’. Elk onderdeel is op elkaar afgestemd. Het resultaat: 35 procent stijver, 15 procent lichter en 24 procent meer aerodynamisch. “Vanuit wetenschappelijk oogpunt is dit de snelste fiets.”

Klasse apart
De sprinters wilden graag een fiets met extra stijfheid, en dat hebben ze gekregen. “Qua stijfheid is het een league on its own”, zegt Lokate. “Hij vervormt niet, de renners kunnen al hun vermogen kwijt. Ook hoeven ze niet te compenseren. De fiets gaat gewoon rechtdoor, hoe hard ze ook rammen.”

Dat laatste is de verdienste van ‘fietsprofessor’ Arend Schwab. Hij kreeg zo’n drie jaar geleden een telefoontje van Koga om mee te denken over een nieuwe baanwielrenfiets. “Ze hadden het briljante idee om het heel multidisciplinair aan te pakken”, vertelt Schwab. Alle experts in Nederland werden bij elkaar gezet: de KNWU, fabrikant Koga, Actiflow, Pontis Engineering en de TU Delft”.
 

Stuurstijfheid
Dit leidde tot een intensief traject, waarbij alle rijders werden uitgevraagd over hun rijgedrag. Daaruit kwamen onder meer problemen met de ‘handling’ naar voren. “Een aantal renners gaf aan dat ze problemen hadden om de fiets tussen de lijnen te houden wanneer ze aanzetten in de bocht”, zegt Schwab. Dit heeft te maken met de stuurinrichting. Schwab ontwikkelde een model waarin per fietser de juiste dynamische stuurstijfheid kan worden berekend. Iedere renner heeft hierdoor beschikking over een optimaal wendbare fiets die tegelijkertijd al het vermogen van de fietser kan omzetten in voorwaartse snelheid.

Aerodynamische houding
De afstemming van fiets en renner was net zo belangrijk. De atleten waren nog nooit ‘gebikefit’. “We hebben gekeken naar de beste aerodynamische houding”, vertelt Lokate. Wat bleek: een aantal renners had een te kleine fiets. De nieuwe, langere baanfiets, biedt hen de ideale houding voor zowel aerodynamica als vermogen. Ten slotte is elk onderdeel van de fiets op elkaar afgestemd. “Hier zijn we ook grensverleggend bezig geweest”, aldus Lokate. “Normaal gesproken wordt alleen een frame gemaakt en zijn voorvork, stuur en zadel van andere fabrikanten. Maar bij baanwielrennen is sprake van een ‘heel specifiek krachtenspel’, waardoor je niet kunt komen aanzetten met een ‘samenraapsel van verschillende componenten’. “Wij hebben alle componenten simultaan ontworpen. Ze zijn op elkaar getuned.”

Renner centraal
“We hebben het omgedraaid”, vat Schwab de succesformule samen. “De fiets is niet eerst gebouwd om er later een renner op te zetten, maar wij hebben eerst naar de renner gekeken en hebben vervolgens daaromheen een fiets gebouwd.”