Ze kan zich die bewuste vrijdag de 13^e nog goed herinneren: ‘Ik weet nog dat ik mijn team adviseerde om hun laptops niet in een kluisje te leggen, maar mee naar huis te nemen. We zijn sindsdien niet meer terug geweest’, vertelt Sofia Dopper.
‘We hebben in allerijl een website voor docenten opgezet: Remote Teaching and Learning. Daar verzamelden we zoveel mogelijk informatie, denk aan zaken als een stappenplan om over te gaan op afstandsonderwijs. In het begin was het gewoon roeien met de riemen die je hebt. Of het allemaal even goed online onderwijs was? Waarschijnlijk niet, maar het doel was dat het onderwijs dóór kon gaan. We hadden toen als TU Delft de middelen ook nog niet. Het was zoeken voor docenten wat ze konden gebruiken en dat zorgde voor een wildgroei aan tools. Dat was ook niet erg, vind ik, docenten moesten vooral iets kiezen waarmee ze uit de voeten konden en zich vertrouwd mee voelden. Later werd dat beter gereguleerd. Er werden nieuwe tools aangeschaft en er kwam een werkgroep die adviezen gaf over bijvoorbeeld privacy. Sommige software zou gewoon data van studenten kunnen verkopen, dat wil je natuurlijk echt niet.’

Snel reageren

‘In het begin hebben we ons vooral toegelegd op informatievoorziening. Het supportteam van Vera Schepens doet de eerstelijnssupport voor Brighspace en onderwijs tools. Zij hebben die eerste weken heel veel uren gedraaid om vragen van docenten te beantwoorden, ook in de weekenden werkte de helpdesk door.’ Ook de SOC-mailbox van de Learning Developers stond niet stil. SOC staat voor Snel Onderwijs Consult, maar de reactiesnelheid werd nog eens flink opgeschroefd. ‘Docenten konden al bij ons terecht om te sparren over onderwijsontwikkeling, maar nu konden we niet zeggen: daar komen we over een paar dagen op terug. Docenten zaten in de stress en moesten snel iets regelen. Dus probeerden we meteen te antwoorden als er een vraag binnenkwam. Ik had een schema gemaakt, zodat er elke dag drie learning developers beschikbaar waren. Op die manier hebben we heel wat individuele docenten van advies kunnen voorzien.’

Docenten zaten met allerlei vragen. ‘Hoe kan ik 300 studenten in groepjes laten samenwerken in break-out rooms in Zoom? Hoe kan ik een tentamen op afstand veilig en zonder fraude afnemen? Hoe houd ik mijn studenten betrokken? Sommige docenten vonden hun werk ook helemaal niet leuk meer, ze konden niet meer doen waar ze goed in waren. Dat was best heftig’ Toch focust ze liever op de positieve kanten. ‘Ik heb zelf het gevoel dat we docenten heel goed hebben kunnen ondersteunen, in een periode die heel zwaar voor hen is geweest. Heel positief was ook de nauwe samenwerking met het supportteam. Als zij een vraag binnen kregen die onderwijskundig van aard was, gaven ze die aan ons door. Andersom deden we dat ook bij typische supportvragen. Zo hebben we veel meer zicht in elkaars werk gekregen.’

Negen maanden ontwikkeling

Voor de crisis zag dat werk er natuurlijk wel anders uit. ‘Ik ben coördinator van de learning developers, een team binnen Teaching & Learning Services bij ESA. Wij ondersteunen docenten bij het verbeteren van het onderwijs bij faculteiten. We organiseren bijvoorbeeld de BKO; we hebben een heel aantal trainers in dienst die de didactische cursussen daarvoor verzorgen. We doen ook course development, dat is het proces dat we doorlopen met docenten die een vak willen herontwerpen en verbeteren. Verder geven we advies op maat aan de faculteiten, over onderwerpen als curriculumherziening of het herijken van de eindtermen enz. Daarvoor kunnen ze ons inhuren op basis van uren of detachering. Ik ben procesmanager voor course development en voor die speciale klussen.’

‘Een groot deel van mijn team is bezig met het ontwikkelen van vakken voor de Extension School, het online onderwijs voor externe doelgroep. Daar gaat veel tijd inzitten: het maken van een ontwerp, het ontwikkelen van materialen en het in het platform inbouwen. Dat is een langdurig proces; we zijn ongeveer negen maanden bezig met het maken van zo’n vak. Omdat we zoveel ervaring hebben met dat online onderwijs, kwam er een grote hulpvraag op ons af in maart. En uiteraard wilden we die expertise graag beschikbaar stellen voor alle campusdocenten.’

Online rollenspel

‘We hebben ook zo snel mogelijk ons eigen aanbod aan trainingen online gezet, onder leiding van Danika Marquis, coördinator van de BKO en procesmanager Teacher training. De BKO-trainingen, de didactische trainingen voor promovendi aan de Graduate School, de trainingen voor Teaching Assistants, en alle workshops die we verzorgen. Ik ben er best wel trots op dat het gelukt is om zulke vaardigheidstrainingen om te zetten. Neem een training binnen de BKO zoals SUPERVISE. Dat gaat over het individueel begeleiden van afstudeerders en promovendi. Er zitten rollenspellen en intervisie in, doe dat maar eens online. Toch gaat het verrassend goed’, vertelt Dopper. ‘Later zijn we webinars gaan organiseren over onderwerpen die op dat moment actueel waren, zoals remote assessment. Dat doen we nog steeds, elke woensdagochtend is er een webinar over een actueel onderwerp. Alle opnames daarvan zijn terug te kijken bij de Teaching Academy website.’

‘In de zomer, toen het stof een beetje was neergedaald, zijn we gaan kijken hoe we docenten konden helpen om echt goed doordacht online onderwijs te maken. We hoopten dat ze op dat moment misschien wat meer tijd hadden om over de kwaliteit na te denken. Bovendien zag het ernaar uit dat het allemaal nog wel even zou gaan duren. We hebben daarvoor een cursus ontwikkeld die docenten in hun eigen tempo kunnen volgen, met templates en voorbeelden om een goed ontwerp voor een online vak te maken. De cursus was ook bedoeld om onze expertise te delen met de onderwijsondersteuners op de faculteiten. Want al weten veel docenten ons wel te vinden, het is soms net wat laagdrempeliger om iemand bij je eigen faculteit te benaderen.’ Ook in de vakantie werd er dus hard doorgewerkt. ‘Er zijn maar weinig mensen uit mijn team weggeweest, maar ach, je kon lang niet overal naar toe.’ 

Scheiding werk en privé

Terugkijkend waren vooral die eerste maanden het lastigst. ‘Veel collega’s hebben kleine kinderen en konden door thuisscholing hun uren niet maken, of moesten noodgedwongen ’s avonds werken. Dat zette extra druk op hen en op de rest van het team. In het begin waren er ook veel zieken, maar omdat er toen nog heel weinig op corona getest werd, wist je niet wat het was. Ik vind het zelf wel een uitdaging om feeling te houden met wat er leeft binnen de afdeling. Je kunt niet zo makkelijk even sparren of iets afstemmen met een paar mensen.’
‘Voor mij persoonlijk was het thuiswerken goed te doen, mijn kinderen zijn al groter, maar de scheiding tussen werk en privé wordt wel lastiger. Voor je het weet zit je de hele dag in dezelfde houding achter je pc in meetings. Daarom probeer ik nu ook bewust pauzes in mijn agenda te plannen. Maar verder: we hebben tenminste werk en wat we doen is supernuttig. Dat vond ik er fijn aan.’

Drempelvrees is weg

Dopper is hoopvol dat er ook goeie dingen uit de huidige situatie komen. ‘Blended onderwijs, een doordachte mix van online en face-to-face werkvormen, moet de standaard worden aan TU Delft. Iedere docent zou voor zijn eigen vak moeten nadenken hoe technologie het leerproces van studenten kan ondersteunen. Als je online zet, wat online kan, houd je veel meer “quality time” over met je studenten. Inmiddels hebben alle docenten meer ervaring met het inzetten van digitale tools, lesmateriaal is gedigitaliseerd, filmpjes zijn gemaakt enz. De drempelvrees is dus weg. Als we straks terug mogen naar de campus, dan hoop ik dat we flinke stappen richting blended onderwijs kunnen maken. Daar kan de crisis positief aan bijdragen.’