FAQ

Een centraal probleem bij verschillende burgerparticipatie methoden betreft de mate waarin deelnemers het algemene publiek representeren. Wanneer er een behoefte is om burgers te betrekken die geïnteresseerd, betrokken en geïnformeerd zijn, en hun capaciteiten op te bouwen, vergt dit doorgaans een aanzienlijke tijdsinvestering. Dit kan leiden tot ‘participatiemoeheid’, en oververtegenwoordiging van burgers die ofwel veel voordelen hebben door beslissingen te beïnvloeden, die veel vrije tijd hebben, of die graag in het openbaar spreken. Diverse studies tonen aan dat bij gebruikelijke participatiemethoden in het algemeen vooral de blanke, van middelbare leeftijd, hoogopgeleiden mannen oververtegenwoordigd zijn.

Een belangrijk voordeel van PWE is dat de drempel om deel te nemen relatief laag is. Deelnemers besteden doorgaans tussen de 20 á 30 minuten voor het invullen van hun keuzes en kunnen zelf kiezen waar en wanneer zij de PWE invullen. Als gevolg van deze lage drempel kunnen niet alleen de gepassioneerde voor- en tegenstanders deelnemen aan de evaluatie van overheidsbeleid, maar ook een meer diverse groep burgers. De sociaal-demografische kenmerken van de deelnemers aan eerdere PWE onderzoeken laten zien dat alle relevante groepen van de populatie in redelijk gelijke mate zijn vertegenwoordigd. Daarnaast maakt de lage drempel voor deelname aan PWEs het mogelijk dat een grotere groep burgers kan deelnemen. In sommige experimenten deden zelfs 3.000 burgers mee.

Een sterk punt van PWE is dat de keuzes van deelnemers geanalyseerd worden door het gebruik van econometrische methoden.  Wanneer een bepaalde bevolkingsgroep ondervertegenwoordigd of juist oververtegenwoordigd is kunnen analisten met behulp van deze modellen hiervoor corrigeren.

Burgers geven verder aan dat deelname aan een PWE een geschikte manier is om betrokken te raken bij de beleidsvorming en ervoor zorgt dat hun stem gehoord wordt. De rol van de burger bij huidige participatiemethoden is over het algemeen beperkt tot het reageren op een plan dat al is opgesteld door deskundigen of beleidsmakers. Sommige burgers ervaren dit als een minderwaardige rol, die frustratie oproept. PWE kan dit probleem omzeilen, aangezien burgers worden uitgenodigd om een strategische keuze te maken die het dilemma laat zien waarmee beleidsmakers geconfronteerd worden. In een PWE worden burgers in feite op de stoel van een beleidsmaker gezet. Bovendien geven deelnemers van eerdere PWEs aan dat dit hun bewustzijn over de dillema’s waarmee overheidsinstanties worden geconfronteerd heeft vergroot. Zo leren burgers bijvoorbeeld over schaarste van publieke middelen (niet alles is mogelijk) en de voor- en nadelen van alternatieve beleidsopties.

Een nadeel van PWE in vergelijking met offline participatiemethoden, zoals bewonersavonden, is dat je de face-to-face communicatie tussen mensen mist. Wij stellen vast dat mensen die niet veel tijd hebben en niet openstaan voor deelname in het bijzijn van andere mensen, graag online deelnemen door middel van een PWE. Aan de andere kant zijn er ook individuen die liever deelnemen in een offline setting, waarin zij argumenten kunnen uitwisselen met andere burgers en kunnen overleggen met experts en ambtenaren. Om deze reden zijn wij van mening dat online participatiemethoden, zoals PWE, de offline methoden niet mogen vervangen, maar een aanvulling moeten zijn op deze offline methoden. Bovendien kan de vraag van een groep van de samenleving voor offline deelname ook gebruikt worden als argument om mensen de kans te geven om een PWE offline in te vullen, bij een bijeenkomst die daar speciaal voor is georganiseerd.

Ten eerste laat een PWE de werkelijke keuzesituatie van een beleidsmaker zien. Dit geeft de respondenten een sterker gevoel van bewustzijn en de mogelijkheid om een genuanceerdere mening te geven. Een standaard enquête vraagt over het algemeen respondenten te reageren op een stelling (bent u het eens met deze stelling, ja of nee). 
Daarnaast zijn PWEs niet bedoeld om meningen op een bepaald moment in tijd weer te geven, maar om adviezen over lopende beleidsvoorstellen of strategische regeringsbesluiten te informeren.
Als laatste zijn PWEs zo ontworpen dat de communicatie twee richtingen omvat. In de keuzeopties communiceert de overheid of besluitvormer zijn overwegingen naar de inwoners, en door het geven van preferenties en motieven communiceren inwoners weer naar de overheid of de besluitvormer. Dat kan nog intensiever worden door middel van een beraadslagende online ruimte tijdens de data verzameling. Ook het testen en opzetten van een PWE bevat input van inwoners en gaat dus verder dan een enquête dat doet.

Maatschappelijk kosten-batenanalyse (MKBA) is met name in westerse landen de meest gebruikte beoordelingsmethode die de besluitvorming van de overheid ondersteunt. Een MKBA drukt de impact van een overheidsproject uit in monetaire maatstaven (geld) op basis van het aantal euro’s dat individuen en partijen bereid zijn te betalen uit hun privé-inkomen. De uitkomsten van een MKBA zijn vaak tegen intuïtief. Een snelwegproject van een miljard euro dat twee minuten tijdwinst oplevert scoort positief in een MKBA, terwijl een verkeersveiligheidsprogramma dat gedurende 50 jaar twee levens per jaar redt tegen dezelfde kosten negatief scoort in een MKBA. De manieren waarop individuen hun eigen geld afwegen tegen de kenmerken van overheidsprojecten kunnen een slechte maatstaaf zijn. Hetzelfde individu zou de afwegingen en effecten van overheidsprojecten heel anders kunnen waarden wanneer het om publiek geld gaat.

PWE lost allereerst problemen op van de MKBA door effecten te waarderen vanuit een allocatiebereidheidsbenadering. Deze benadering leidt de maatschappelijke waarde van effecten van overheidsbeleid af vanuit de mate waarin burgers vinden dat de overheid publieke middelen moet alloceren aan het realiseren van deze effecten. De PWE zorgt ervoor dat de waarden van verschillende effecten van overheidsbeleid die individuen belangrijk vinden kunnen worden meegenomen in de evaluatie van overheidsbeleid die tot nu toe buiten beeld bleven in de betalingsbereidheidsbenadering.

Beleidsmakers kunnen de schriftelijke motivaties van deelnemers gebruiken voor het kiezen van de projecten die zij hebben geselecteerd om hun beslissingen te onderbouwen. Ook kunnen zij kunnen hun beslissingen aanpassen voor specifieke doelgroepen. De resultaten van een PWE kunnen bijvoorbeeld worden aangepast op een geselecteerde buurt, leeftijd- of inkomensgroep. Ambtenaren waarderen bovendien dat PWE is gebaseerd op een doorwrochten theoretisch kader (welvaartseconome). Het theoretische kader zorgt voor een duidelijke interpretatie van de resultaten van een PWE.
Daarnaast zorgt PWE voor een duidelijke operationalisering van burgerparticipatie. Dit staat in contrast met huidige participatiemethoden, waarbij de ontwerpkeuzes over het algemeen op een ad hoc manier gemaakt worden.

Een ander voordeel van PWE is dat uitvoerders de uitkomst van een participatieproces opnieuw kunnen berekenen wanneer blijkt dat de kenmerken tijdens het ontwerp proces veranderen. Zo bleek voor de Vervoersautoriteit Amsterdam na de PWE dat de kosten van één project 8 miljoen hoger waren. In een dergelijk geval kunnen analisten met deze nieuwe informatie de berekening van de keuzes die respondenten in de PWE maakten, opnieuw uitvoeren. Het is niet nodig om de burgers nog een keer raadplegen om hun mening te geven met betrekking tot deze nieuwe informatie.
Ten slotte waardeerden ambtenaren de potentie van PWE om integraal denken binnen hun organisatie te stimuleren, evenals een 'ontschotting' van geldtoewijzing.

Allereerst maakt PWE het voor burgers mogelijk om verschillende beleidsopties te vergelijken en tussen deze opties te kiezen.  Zoals bleek, waarderen veel burgers het om betrokken te zijn bij keuzes en afwegingen tussen mogelijke alternatieven voor belangrijke regeringsbesluiten (die vaak niet worden besproken tijdens verkiezingscampagnes). Wij horen vaak van deelnemers dat PWE voelt alsof je in de stoel van een minister zit.
Ten tweede is PWE zo ontworpen dat vele, diverse en genuanceerde stemmen worden gehoord. Burgers waarderen de lage drempel om deel te nemen, welke het mogelijk maakt om hun keuzes in 20 a 30 minuten in te vullen, waar en wanneer zij willen. Deze toegankelijkheid maakt het praktischer om een gelijkwaardige stem te hebben (één-persoon-één-stem). Dit brengt de vaak gevoelde chaotische beleidsdebatten, die worden gedomineerd door luide stemmen en extreme claims, in balans.
Ten derde maken de resultaten van een PWE een uitgebreide aanbeveling van een beleidssamenstelling mogelijk, die de meningen van veel verschillende burgers heeft meegenomen. Dit kan zelfs een aanbeveling zijn die voor het experiment nog niet bestond. Daarom hopen wij dat PWE helpt om de kloof te overbruggen tussen wat burgers willen dat de regering doet en wat de regering uiteindelijk doet. 

PWE is op dit moment al beschikbaar in meerdere talen, maar wij streven ernaar om eventuele bestaande taalbarrières en complexiteit te verwijderen. Daarom werken wij aan verschillende middelen om de toegankelijkheid van PWEs te verbeteren en voeren wij momenteel verschillende tests uit voor een betere visualisatie en gebruikerservaring. Binnenkort zal het mogelijk zijn om binnen een PWE te switchen naar een andere taal, of een eenvoudiger taalgebruik. Wij hebben al een verbeterd systeem ontwikkeld om de behoefte aan betere toegankelijkheid voor niet-experts te integreren, maar tegelijkertijd dicht bij de complexiteit van de realiteit te blijven. Dit helpt ons om transparant te blijven over de uitkomsten en berekeningen en geeft ons de mogelijkheid om burgers en experts van gedetailleerde informatie te voorzien.

Ja, er bestaat een versie voor je mobiel en tablet.

PWE is niet ontwikkeld voor een specifieke doelgroep, maar het format sluit goed aan bij de participatiebehoeften van veel mensen die niet zoveel tijd hebben, of niet graag hun mening willen uiten in een publiek, maar die wel de wens hebben om hun voorkeuren te uiten en advies te geven over publieke beslissingen. Er is gebleken dat wij een bovengemiddeld aantal jonge en vrouwelijke deelnemers kunnen bereiken in vergelijking met conventionelere participatiemethoden.

De resultaten van een PWE nemen niet de rol van politici over. Integendeel, het stelt politici in staat om, samen met andere belanghebbenden, betere beslissingen te maken op basis van de voorkeuren van de burgers. Tijdens verkiezingen stemmen burgers op een politieke partij, maar de vraag is of hun stem tijdens de verkiezingen hun voorkeur over een specifiek onderwerp weergeeft. De resultaten van een PWE geven politici informatie over de voorkeuren van burgers op een specifiek onderwerp. Deze informatie kunnen zij gebruiken om hun eigen standpunt te vormen. 

PWE is een niet-paternalistische analyse, d.w.z. de keuzes en voorkeuren van burgers worden gerespecteerd. Een argument tegen een niet-paternalistische analyse is dat individuen die deelnemen aan een PWE geen experts zijn, en dat zij het soms moeilijk vinden om hun voorkeuren over een complex onderwerp te formuleren. Vanuit een paternalistisch perspectief is het beter om keuzes over complexe onderwerpen over te laten aan experts, zoals politici. Daarom kan een politicus prima zeggen: “een PWE is een uitstekende methode om de voorkeuren van burgers over een bepaald onderwerp te meten, maar ik denk dat we beslissingen niet alleen op de voorkeuren van individuen moeten baseren, maar ook op die van experts. Wanneer experts aangeven dat er een andere beslissing genomen moet worden, kan ik in dat geval het advies van de experts opvolgen”. De meeste deelnemers aan eerdere PWEs geven ook aan dat de besluitvorming niet alleen op de resultaten van de PWE moet worden gebaseerd, maar ook op de meningen van experts. Zo gaf bij een recent PWE die in Utrecht werd uitgevoerd slechts 14% van de burgers aan dat de uitkomst van de PWE meer zou moeten meetellen in het besluitvormingsproces dan de aanbevelingen van experts.