Het is een actueel onderwerp, circulariteit. De Rijksoverheid streeft naar een circulaire economie vanaf 2050, kringloopwinkels worden weer populair, aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft is meer aandacht voor circulair bouwen. En langs de Westlandseweg is vlak voor de week van de circulaire economie een tien meter hoge houten uitkijktoren verrezen. 

Door studenten voor Delft

De Britse Edmund Thomas Green en de Zweedse Ludvig Sundberg, beide masterstudent Architectuur aan de TU Delft, hebben de uitkijktoren ontworpen. En hiermee wonnen ze de Stylos design contest, een ontwerpwedstrijd georganiseerd door de bouwkunde studievereniging Stylos en de projectorganisatie Nieuw Delft. Studenten werden gevraagd mee te denken met de ontwikkelingen van dit nieuwe stadsdeel door het ontwerpen van een uitkijktoren. Deze uitkijktoren moest naast het bieden van een zo wijds mogelijk uitzicht ook een blikvanger vormen voor de omgeving.

“Gelijk vanaf het begin vonden we de opdracht heel interessant. Met name omdat circulariteit een belangrijk uitgangspunt was,” vertelt Ludvig.

I CHANGE

De uitkijktoren staat midden in de spoorzone van Nieuw Delft. Op het terrein van broedplaats I CHANGE, waar wordt onderzocht hoe we in de regio Delft ons voedselafval kunnen verminderen. Normaal gesproken is iedereen hier welkom om deel te nemen aan een Food Rescue Dinner in het huiskamercafé of te kijken naar het wormenhotel en de moestuin met compostplaats. En straks kunnen bewoners van Delft hier ook alle ontwikkelingen van de stad volgen vanuit de lucht.

Het ontwerp

Toen ze tijdens het ontwerpproces zelf het terrein bezochten wisten Edmund en Ludvig dat de toren lang en smal moest worden. “De wens was een zo wijds mogelijk uitzicht en dit wilden we benadrukken met een dichte houtconstructie langs de trap. Het contrast tussen de gesloten, smalle trap en het open uitzichtpunt wordt daardoor versterkt,” vertelt Edmund.

 “Aangezien we juist in ons ontwerp gekozen hadden voor een gesloten, smalle trap is het niet mogelijk om voldoende afstand te houden. Nu functioneert de toren daarom vooral als een opvallend visueel object, dat merkten we tijdens de bouw al. Doordat we snel te werk gingen konden buurtbewoners het proces gemakkelijk volgen en we kregen geregeld de vraag of alles goed ging.”

“Het is het enige houten gebouw in de omgeving en daarom is het een soort monument voor duurzaamheid. Het trekt de aandacht van de voorbijganger naar I CHANGE en hopelijk blijft het in het achterhoofd van mensen totdat ze straks hopelijk in het voorjaar de toren zelf mogen betreden,” vult Ludvig aan.

Houten balken en metalen banden

“In een notendop betekent circulair bouwen het toepassen van materialen op zo’n manier dat deze materialen later ook ergens anders te gebruiken zijn,” aldus Edmund, en in hun ontwerp hebben de jongens een nieuwe bouwmethode toegepast om dit te bereiken.

“Het idee is dat we zonder schroeven en lijm zullen werken. Houten balken worden samengebonden met behulp van metalen banden en vormen zo elementen die enkel door frictie en zwaartekracht op hun plek blijven,” legt Ludvig uit. “Alle materialen blijven op deze manier maximaal herbruikbaar.”

Van tekening tot toren

Edmund en Ludvig kwamen er al doende achter dat een ontwerp maken in een computerprogramma veel gemakkelijker gaat, dan wanneer je echt met het materiaal aan de slag gaat. Ludivig vertelt: “Op de computer voel je niet hoe zwaar het hout is, merk je niet hoe hoog de toren is en weet je niet dat je de zware gereedschapsmiddelen soms in een ongemakkelijke houding moet gebruiken. Een houten balk van vier meter kun je niet in je eentje vastmaken, en waar het computermodel altijd heel exact is in de maatvoering, wijkt de locatie soms af met meerdere centimeters. Maar we gingen altijd heel efficiënt om met alles wat we tegenkwamen en de verbindingen zijn zelfs steviger dan we verwacht hadden.”

Verbinding

“Voor ons staat in dit project verbinding centraal en dan heb ik het vooral over de nieuwe bouwmethode voor het verbinden van hout,” vertelt Ludvig. “Maar natuurlijk ook dat de inwoners van Delft zich gaan verbinden met de locatie en I CHANGE.”

“Hopelijk draagt onze toren straks bij aan deze verbinding met I CHANGE, zodat bewoners van Delft meer leren over het verminderen voedselafval, het gebruik van duurzame materialen zoals hout en circulariteit in het algemeen,” vertelt Edmund.

“En natuurlijk is het ook gewoon heel gaaf als internationale student om een project te realiseren in de stad waar je een aantal jaar hebt mogen wonen!”

Nieuw Delft: Centrum

Student Edmund Thomas Green

Student Ludvig Sundberg

Livestream

Door de huidige coronamaatregelen kun je de toren helaas nog niet zelf beklimmen, maar wel is het mogelijk om een voorproefje te krijgen via de theaterlivestream Gimme Shelter. Theatercollectief Better Earth Guerilla heeft een voorstelling gemaakt die zich afspeelt rond de uitkijktoren van Ludvig en Edmund. De repetities voor de livestream starten zodra de coronamaatregelen dat toelaten. Meer informatie over de theaterlivestream is te vinden via de Delftse Maakweken, www.maakweken.nl.

Met hulp van
Ate Snijder, Rufus van de Ban en Rob Nijsse van Glass Swinging Structures
Gemeente Delft
projectorganisatie Nieuw Delft
studievereniging Stylos
Stop Digging
Douglas Hout
FROMM Packaging Solutions
Ballast Nedam
Fotograaf: Vincent Basler

Extra info

Collegejaar: 2020/2021

Faculteit: Architecture and the Built Environment