Scheve tegels

Het voltrok zich zo langzaam dat ik er zelf amper erg in had, totdat bezoek me erop wees. “Je stoeptegels liggen er lekker bij zeg. Verzakkinkje?” Ineens keek ik naar mijn voortuin door zijn ogen en inderdaad, het begon daar een hindernisparcours van scheve tegels te worden.

Heel Holland Zakt luidde de titel van een artikel van wetenschapsjournalist René Didde dat de Volkskrant een paar jaar geleden publiceerde over de grond onder onze voeten. Prachtige titel, maar de inhoud was zorgelijk. De meest drassige plekken in Nederland zakken nog deze eeuw tot 84 centimeter; dan gaat het land harder omlaag dan de zeespiegel stijgt.

Veengrond oxideert en klinkt in zodra het wordt blootgesteld aan de lucht. Wat zou helpen is een hogere grondwaterstand, maar dat willen de boeren niet. Wordt dat gras al te drassig dan loopt de tractor vast in de blubber. Dus blijft de grondwaterstand laag, blijven we zakken en leidt dat oxiderende veen bovendien tot de uitstoot van extra broeikasgassen.

In Heel Holland Zakt komen experts aan het woord die allerlei creatieve oplossingen aandragen, van lichtgewicht koeien die de grond minder in elkaar drukken tot drijvende woonwijken. Out of the box-denken is hard nodig, maar het is de vraag of de innovaties bijtijds doordringen.

Het is al een flinke tijd opvallend droog in Nederland, met een daarbij horende lage grondwaterstand en extra verzakkingsproblemen. Bij een miljoen huizen dreigt het mis te gaan, waarschuwde het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek dit jaar. Vooral huizen die gebouwd zijn voor 1970 lopen risico, aldus het bericht van RTL Nieuws: één op de vier dreigt te verzakken. De kosten voor huiseigenaren kunnen oplopen tot 100 duizend euro.

Volgens mij is mijn huis van voor 1970. Ik heb zéker geen 100 duizend euro. En mijn stoeptegels liggen scheef. Terwijl ik naar de bouwmarkt rij voor een paar zakken dekzand om de boel weer recht te leggen, probeer ik mezelf tot kalmte te manen. Natúúrlijk zegt zo'n Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek dat er grote funderingsproblemen zijn; elk kenniscentrum in wat dan ook heeft belang de eigen problematiek dik aan te zetten. Stel je voor dat zo'n Kenniscentrum zegt ‘verzakkingen vallen reuze mee, top al die funderingen, honderd jaar niks meer aan doen’. Zo'n Kenniscentrum zou zichzelf direct kunnen opdoeken.

Bovendien - kalm blijven nu Mudde! - betekenen scheve stoeptegels niet dat er ook iets mis is met je huis. Dat huis staat op heipalen, er is in geen enkele muur een scheur te bekennen, alle ramen en deuren gaan nog soepel open en dicht.

Terug van de bouwmarkt wip ik één voor één mijn stoeptegels op, strooi het dekzand uit, stamp het aan en leg de tegels weer terug. Ziet er goed uit - het oppervlak zo plat als een biljartlaken. Voor even weer dan, want onder die tegels is iets gaande en niemand kan het stoppen. Heel Holland zakt.