Psychometrische tests en persoonlijkheidstests

De persoonlijkheidstest kan vóór je gesprek of assessment worden gedaan, of op diezelfde dag. 

Je kunt je niet door studie of op een andere manier voorbereiden op een persoonlijkheidstest, maar je kunt je wel een beetje verdiepen in wat er bij zo’n test komt kijken. Het kan ook nuttig zijn om een idee te hebben van wat de uitslagen zullen zeggen, want dat kun je weer gebruiken in je onderzoek naar werkgebieden en -omgevingen die voor jou interessant of geschikt zijn. 

Wees eerlijk in je antwoorden. Het is in je eigen belang om te weten of je echt geschikt bent voor de baan. Werk de vragen redelijk snel door en ga af op je gevoel. Laat je niet van de wijs brengen als vragen op elkaar lijken of zelfs identiek zijn. Geef elke keer eerlijk antwoord. De test is zo ontworpen dat eventuele inconsistenties in je antwoorden naar boven komen. Het heeft geen zin om te raden welk antwoord de werkgever wil horen.

Je kunt resultaten van het assessment benutten om voorbeelden te geven van de invloed van je persoonlijkheid op de manier waarop je werkt. Naar welke rol neig je wanneer je in een team werkt? Welke situaties brengen het beste in jou naar boven? Wat zijn je zwakkere punten? Je kunt indruk maken op de werkgever door te laten zien dat je in staat bent om te reflecteren op je sterke en zwakke punten. Kandidaten die dit kunnen, zullen waarschijnlijk beter van hun ervaringen leren, en minder snel hun fouten herhalen.

Je kunt de eindverantwoordelijke van het assessment vragen hoe je formele feedback kunt krijgen. Een getrainde assessor kan je soms een schriftelijk rapport geven. Dat is nuttig voor je zelfontplooiing, of je de baan nu wel of niet krijgt.

Als je persoonlijkheidsprofiel niet de juiste kenmerken voor een bepaalde functie laat zien, is dat een mismatch – het betekent niet dat je hebt gefaald. Je zult waarschijnlijk niet op alleen dit onderdeel worden afgewezen als je het goed hebt gedaan bij andere onderdelen.  Als je profiel een van de redenen voor de afwijzing is, is het de moeite waard om om feedback te vragen. Die kan je helpen om bij je volgende sollicitatie een betere match te krijgen. 

Voorbeelden van psychometrische tests en persoonlijkheidstests

De tests verschillen van bedrijf tot bedrijf. Ze worden met zorg opgesteld om vaardigheden te testen die relevant zijn voor een bepaalde functie of werkomgeving. De volgende zaken kunnen worden beoordeeld:

• logisch denken 
• gecijferdheid 
• taalvaardigheid 
• verbaal redeneren 
• ruimtelijk of diagrammatisch redeneren 
• bekwaamheid

Veel tests hebben een aantal opdrachten op het gebied van wiskunde/rekenen, taal en logica, waarmee je vermogen om snel en nauwkeurig te werken wordt getest. 

Psychometrische tests worden vaak gebruikt in combinatie met andere selectiemethoden. Het gaat om je algehele prestatie. Veel werkgevers gebruiken online psychometrische tests, zowel voor als tijdens een assessment, als onderdeel van een reeks selectieactiviteiten. 

Een tests kan per computer of op papier worden afgenomen, individueel of in een groep. Soms werk je een-op-een met een getrainde testafnemer.

Het zijn vaak meerkeuzevragen, waar de antwoorden goed of fout zijn. Soms worden de vragen in de loop van de test moeilijker.  Je krijgt beperkt de tijd en soms is de beschikbare tijd (te) krap voor het aantal vragen. Deel je tijd goed in, beantwoord zoveel mogelijk vragen zonder concessies aan de nauwkeurigheid. Let op alle instructies, zodat je goed weet hoe de test zal worden beoordeeld. 

Meestal is er geen minimale score om te slagen voor de test, maar bij de selectie hebben ze waarschijnlijk wel een norm in gedachten voor het soort kandidaat (bijvoorbeeld student of afgestudeerde) of functie. Jouw cijfer zal worden beoordeeld in relatie tot deze norm.

Als je wat oefentests doet, zul je je in het echt meer op je gemak voelen. Er zijn online oefentests beschikbaar, en sommige werkgevers sturen je van tevoren voorbeeldvragen. 

Snelheid is voor veel mensen een belangrijke factor. Tests met een beperkte tijd zijn zo gemaakt dat het onwaarschijnlijk is dat je alles afkrijgt en alle vragen ook nog correct beantwoordt. Dus je hoeft je niet gestrest te voelen als je de test niet afkrijgt. Als het je echter niet lukt om het grootste deel van de vragen te maken, zal het moeilijk zijn om een hoge score voor de test te halen.

Een goede balans tussen snelheid en nauwkeurigheid is belangrijk.

Er zijn ook werkgevers die tests zonder tijdslimiet gebruiken, maar voor de werving van afgestudeerden hanteren de meeste wel zo’n limiet. Snel antwoorden raden om de test af te krijgen kan tegen je werken als er punten worden afgetrokken bij foute antwoorden (als dat zo is, staat dat in de instructies). 

Als je een beperking hebt en extra ondersteuning of extra tijd nodig hebt om een psychometrische test te doen, laat dat dan zo snel mogelijk weten aan de werkgever. Deze heeft dan tijd om iets te regelen zodat je een eerlijke kans krijgt om goed te presteren tijdens de test. De werkgever kan de volgende aanpassingen doen:

• Extra tijd
• Iemand die je voorleest en/of voor je schrijft, of een gebarentolk
• Aangepaste norm
• Gespecialiseerde apparatuur, zoals een ringleiding of een brailletoetsenbord

Oefenen kan zelfvertrouwen geven bij het maken van de vragen, zodat je dit beter en sneller doet. Het is vooral een goed idee om je rekenen en wiskunde op te halen, vooral als je de laatste tijd weinig met cijfers te maken hebt gehad. Oefen met algemene rekenkunde en het berekenen van percentages en breuken, en met het lezen van diagrammen en grafieken. 

Tips

• Probeer alle vragen op het gebied van numeriek redeneren te maken, maar raak niet in de stress als dat niet lukt. De test is zo gemaakt dat maar één of twee procent van de kandidaten alle vragen binnen de gestelde termijn correct kan beantwoorden.  
• De moeilijkste vragen in een bekwaamheidstest komen meestal aan het einde van de test. Alle vragen zijn echter evenveel punten waard. Er is geen bonus voor het beantwoorden van een moeilijke vraag.  
• Stop niet met werken voordat de tijd om is. Als je tijd over hebt, ga dan terug (indien toegestaan) en kijk nog eens naar de vragen waarvan je niet helemaal zeker was. Controleer je antwoorden op de allereerste vragen nog eens. Deze zijn over het algemeen heel makkelijk en mensen maken er soms domme fouten in.  
• Bij sommige bekwaamheidstests kun je geen vragen overslaan. Als dat zo is, en je komt ergens vast te zitten, moet je het antwoord op de vraag gokken. De meeste testdeelnemers verspillen meer dan een derde van hun tijd aan een handjevol moeilijke vragen. Je moet leren om te gokken, verder te gaan en de schade te beperken wanneer je meer dan een paar minuten aan een vraag hebt besteed. 
• Zorg dat je vertrouwd bent met de basisfuncties van je rekenmachine. De vragen over numeriek redeneren zijn bedoeld voor het meten van je vermogen om numerieke gegevens te interpreteren en deze gegevens te gebruiken om weloverwogen beslissingen te nemen. Ze meten niet je wiskunde- en rekenvaardigheid. Normaal gesproken mag je een eenvoudige rekenmachine gebruiken, maar check de instructies.  
• In de meeste gevallen word je gevraagd om een reeks psychometrische tests te doen, met en/of zonder tijdslimiet. Ook al mag je ze in één sessie doen, het is altijd raadzaam om na elke test een pauze in te lassen. Door te rusten vergroot je je denkkracht en vermijd je vermoeidheid die je prestatie nadelig beïnvloedt.  
• Oefening baart kunst. Zoals met elke test zorgt oefening ervoor dat je minder last hebt van stress en andere factoren die je prestaties nadelig beïnvloeden.