Renoveren met Respect
Meer dan 30% van de Nederlandse woningvoorraad is gebouwd tussen 1965 en 1985. Deze woningen moeten in de komende jaren gerenoveerd worden om te voldoen aan eisen en wensen op het gebied van energiegebruik en energietransitie. Daarnaast kampen veel van deze woningen met uitdagingen op het gebied van leefbaarheid, wooncomfort en esthetiek. Hoe kunnen we deze grote, diverse en complexe woningvoorraad een duurzame toekomst geven, en daarbij de huidige waarden van de woningen en leefomgeving respecteren? En kan de slagingskans van zulke renovaties op die manier worden vergroot? Dat zijn de vragen die centraal staan in het project ‘Renoveren met Respect’.
Het onderzoek richt zich op de renovatie van woningen uit de zogenaamde Post 65 periode, gebouwd tussen 1965 en 1985, die over het algemeen niet erkend worden als waardevolle architectuur. Er bestaat namelijk nog geen consensus over de waarde van de Post 65 gebouwen en gebieden, noch in het academische, noch in het publieke debat. Daardoor is er bij aanstaande renovaties geen duidelijkheid over welke kwaliteiten behouden of verbeterd moeten worden.
Het doel van dit onderzoek is om een methode te ontwikkelen die waarden incorporeert in ontwerpbeslissingen voor duurzame woningrenovatie. De methode integreert bestaande en toekomstige waarden, tastbare en niet-tastbare, culturele, functionele en sociale waarden in haalbare renovatiemodellen voor woning, woongebouw en woonomgeving. Daarin spelen bijvoorbeeld esthetische kenmerken zoals kleur- en materiaalgebruik, eisen aan energieprestatie en wooncomfort, toegankelijkheid, gebruikersgedrag en kwaliteit van de openbare ruimte een rol.
Het onderzoek baseert zich op casestudies die representatief zijn voor de Nederlandse woningvoorraad en betrekt een groep belanghebbenden in het proces van waardering, ontwikkeling en evaluatie van renovatiemogelijkheden en vervolgens de verspreiding van onderzoeksresultaten. Door het toepassen van een holistische waardenbenadering en een diverse afvaardiging van partijen in het proces wordt een breed gedragen renovatiemodel ontwikkeld. Deze aanpak heeft als doel om een grotere slagingskans van de verduurzaming van woongebouwen te realiseren waarbij (erfgoed)waarden erkend en gerespecteerd worden. Ook draagt het onderzoek bij aan de waardering van de kenmerken van de Post 65 woningbouw, vanuit het perspectief van de brede groep belanghebbenden.
Het project ‘Renoveren met Respect’ is een vervolg op het eerdere onderzoek ‘Beyond the Current’, dat gericht was op ontwerpoplossingen voor energiezuinige renovatie van portiekflats, getest op de voorkeuren van huurders. In dit vervolgonderzoek worden waardering en voorkeuren van verschillende stakeholders al vooraf onderzocht en geïntegreerd in de renovatiemodellen. Naast portiekflats betreffen de Post 65 woongebouwen echter een grotere diversiteit aan woningtypes en eigendomsstructuren. In dit vervolgonderzoek worden deze ook betrokken.
Het onderzoek wordt gesubsidieerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) binnen het programma ‘Erfgoed en Duurzaamheid’. Het onderzoek is gestart in september 2020 en loopt tot en met december 2022.
