Hoe de zelfrijdende auto ons leven kan veranderen

Werken terwijl je in je auto over de snelweg raast, nooit meer je auto in de prak rijden; de beloftes van de zelfrijdende auto zijn groot. Maar de maatschappelijke implicaties van de autonome bolide reiken veel verder dan enkel gebruikersgemak.

We weten niet hoe de samenleving verandert wanneer deze wagens hun intrede doen”, zegt verkeershoogleraar prof.dr.ir. Bart van Arem van het TU Delft Transport Institute. “Gaan mensen nog met de trein of de fiets als ze vervoer op maat kunnen krijgen van een zelfrijdende wagen? En als auto’s veel dichter achter elkaar op de snelweg kunnen rijden richting steden, wat betekent dit dan voor de drukte in de stad? Misschien zal de congestie enorm toenemen.”

Van Arem is initiatiefnemer van het project STAD. Dat is een acroniem voor Spatial and Transport Impacts of Automated Driving. Het is een enorm samenwerkingsverband waar behalve de TU Delft, onder meer de TU Eindhoven, meerdere gemeentes (waaronder Delft), Rijkswaterstaat, TNO en de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) zitten. Doel is om toekomstscenario’s te schetsen. 

“We houden enquêtes en draaien economische modellen waarin we rekening houden met de zogenaamde value of travel time”, legt Van Arem uit. “Het komt erop neer dat mensen anders tegen afstand en reistijden gaan aankijken. Misschien gaan mensen verder van hun werk wonen. Twee uur reistijd is minder problematisch als je die kunt spenderen achter je laptop. Dan telt die tijd mee als werktijd.”

Ook inventariseren de deelnemende onderzoekers wat voor infrastructurele aanpassingen nodig zijn om ruim baan te maken voor zelfrijdende auto’s. “We onderzoeken of het verstandig is om nu al aparte rijbanen aan te leggen voor autonome auto’s en welke obstakels moeten worden verwijderd. Neem bijvoorbeeld reclameborden langs de weg. Die kunnen hinderlijk zijn voor de sensoren.”

Wie denkt dat volledig autonoom vervoer verre toekomstmuziek is, komt bedrogen uit. Binnen een paar jaar kun je al een verkeersbord tegenkomen op de Delftse campus dat waarschuwt voor autonoom verkeer. Van Arem wil bij wijze van experiment een shuttleservice met zelfrijdende busjes starten op Technopolis. “Dergelijke busjes kun je nu al kopen. Ze zijn vrij simpel. Je kunt er zelf allerlei intelligentie aan toevoegen. Bijvoorbeeld software waardoor de bus kan anticiperen op voetgangers.”