Beslissend moment voor de mensheid nu kantelpunten in Earth systems en de samenleving versnellen
Vandaag presenteert het Global Tipping Points Report (GTPR) voor het eerst een overzicht van de wetenschappelijke kennis tot nu toe over de negatieve en positieve kantelpunten in Earth systems en de samenleving. Het rapport stelt dat de huidige wereldwijde beleidsaanpak niet voldoende is voor de uitdagingen die versnellende kantelpunten met zich meebrengen. In het rapport staan zes aanbevelingen om snel van koers te veranderen, waaronder gezamenlijke acties om positieve kantelpunten te activeren. De rapportage is het resultaat van een ongekende inspanning van bijna 200 wetenschappers wereldwijd die aan het onderwerp hebben gewerkt. Professor Tatiana Filatova van TBM droeg bij aan het GTPR.
Ecologen en klimaatwetenschappers hebben al eerder opgemerkt dat ontwikkelingen in ecologische, klimaat- en Earth systems in het algemeen vaak niet-lineair zijn en een fenomeen vertonen dat bekend staat als 'kantelpunten'. Een kantelpunt doet zich voor wanneer een kleine verandering vaak een snelle en onomkeerbare transformatie van het hele systeem teweegbrengt, met een domino-effect. Denk bijvoorbeeld aan een toename van CO2-uitstoot die een geleidelijke verandering in de temperatuur van de aarde veroorzaakt. Wanneer een kritieke drempel is bereikt, kan een extra hoeveelheid emissies bepaalde systemen onherstelbaar beschadigen, wat bijvoorbeeld kan leiden tot het instorten van de Groenlandse ijskap of het afsterven van het Amazone-regenwoud. Ook sociale systemen kunnen een kantelpunt bereiken. Sociale kantelpunten zijn ook cruciaal voor het klimaat, waarbij positieve sociale kantelpunten, zoals het veranderen van sociale normen of financiële regels, worden aangeduid als potentieel versnellend voor klimaatmitigatie en adaptatie.
Sociale kantelpunten doorgronden
Het begrijpen van sociale kantelpunten en de en de oorzaken daarvan wordt steeds belangrijker in onze onderling verbonden wereld. Dit kan helpen bij het voorkomen van politieke instabiliteit, financiële crises (zoals in 2008), of wereldwijde problemen zoals op fossiele brandstoffen gebaseerde economische groei, wat een bedreiging vormt voor onze planeet en beschaving. Filatova heeft bijgedragen aan het onderwerp van 'kantelpunten-cascade', dat zich specifiek richt op sociale overdrachtsprocessen die zowel negatieve als positieve resultaten met betrekking tot klimaatverandering veroorzaken.
Lees het persbericht (in het Engels) van het Global Systems Institute van de Universiteit van Exeter