Hoe komt Amsterdam van het gas los?

Prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen maakte met zijn team van de afdeling climate design & sustainability (Bouwkunde) een routekaart voor een energieneutrale hoofdstad in 2040.

Bij het woord energie denken veel mensen aan elektriciteit, maar het gebruik van energie voor warmte is bijna twee keer zo groot. Er zijn 430 duizend woningen in Amsterdam, en 645 duizend ‘eenheden’ die een vergelijkbaar warmtegebruik hebben. Nu nog zijn de grootste warmteproducenten de gasgestookte elektriciteitscentrale in Diemen en de afvalverbrandingsinstallatie in Amsterdam-West. Als het aan onderzoekers van Bouwkunde ligt, gaat dat veranderen. 

Onderstation van het GEB in Rotterdam. (Foto: Sam Rentmeester)

Waar moet de warmte dan vandaan komen? Bijvoorbeeld door uitbreiding en modernisering van de Amsterdamse warmtenetten. Nu heeft elk warmtenet één bron die warmte van hoge temperatuur levert. In de toekomst zal de warmte uit meer bronnen komen, bijvoorbeeld aardwarmte en zonnecollectoren, en zal de temperatuur lager liggen. Een lagere temperatuur in het warmtenet heeft gevolgen voor de isolatie van woningen. Want: hoe beter een woning geïsoleerd is, hoe lager de temperatuur van het inkomende water kan zijn. 

Ook als het lukt om het warmtegebruik terug te brengen, blijft productie van duurzame warmte een opgave. Volgens de onderzoekers kun je energie besparen door gebruik van oppervlaktewater, bodemwarmte, warmte- en koudeopslag in boorputten en geothermie uit diepe onderaardse waterlagen. Voor dat laatste is volgens de onderzoekers nog extra onderzoek nodig.

Van den Dobbelsteen pleit ervoor dat Amsterdam jaarlijks een boekhouding opstelt van CO₂-emissies, energie- en aardgasgebruik en die gegevens opneemt in openbare jaarverslagen. In de routekaart is geen aandacht voor de vereiste investeringen, maar de gemeente werkt aan een plan waarin de economische, sociale en juridische aspecten aan bod komen.