Slimme rolstoel verbetert prestatie Paralympiërs

Weinig sporters worden zo intensief belast als de  rolstoelsporters. Zij moeten zich bijna altijd voort-bewegen in hun rolstoel – ook voor en na het leveren van een topprestatie. Dankzij een innovatie van de  TU Delft is het nu mogelijk om de bewegingen van rolstoel sporters goed vast te leggen. Hierdoor kunnen de rolstoelen beter worden afgesteld.

Kwetsuren aan de elleboog, pols en schouders. Dat zijn  de meest voorkomende blessures in het rolstoelbasketbal, vertelt paralympisch coach Gertjan van der Linden.  
“De jongens en meiden doen alles met hun armen.”  
Tel daarbij op het lichamelijk contact – rolstoelbasketbal  is een contactsport – en het wordt duidelijk waarom de sport een hoog risico op blessures kent.

Sensor
Om hierop meer zicht op te krijgen, heeft Rienk van der Slikke – embedded scientist rolstoelsporten bij NOC*NSF en de TU Delft – een sensor ontwikkeld waarmee alle rolstoel-bewegingen kunnen worden vastgelegd. Denk aan het aantal pushes, rotaties en versnellingen. “Het is vergelijkbaar met de data van fiets computers. Alleen voor een rolstoel was zoiets er nog niet.”

De data levert waardevolle informatie op over het wedstrijd-verloop, bijvoorbeeld of de afgelegde meters overeenkomen met de training. “Als duidelijk wordt dat iemand nooit zijn topsnelheid haalt in wedstrijden, kun je de vraag stellen  of je nog wel op snelheid moet trainen”, aldus coach van der Linden.

Training op maat
De vergaarde informatie kan worden gebruikt om de  rolstoel beter af te stellen, zegt Van der Slikke. Nog belang -rijker: de atleten krijgen advies op maat. “De atleten heb-ben verschillende handicaps en de een kan een grotere belasting aan dan de ander. In het verleden werkte iedereen vaak dezelfde training af. Met deze technologie kunnen we de training afstemmen op elke atleet.

App
De nieuwe technologie zorgt ervoor dat ook het rolstoel-basketbal zich verder kan doorontwikkelen. De spelers  vinden het erg interessant, zegt paralympisch coach Van der Linden. “Ze krijgen veel meer inzicht in wat ze doen.” Van der Slikke en zijn team hebben de afgelopen tijd gewerkt aan een app waarmee de atleten zelf hun  prestaties kunnen gaan meten. Er is nog geen commerciële toe passing, maar die er gaat waarschijnlijk wel komen.  De app is ook interessant voor mensen die bijvoorbeeld  in een rolstoel terecht zijn gekomen na een ongeluk en moeten revalideren.Trainingen op maat en het verbeteren van de rolstoel zijn dingen ‘die het verschil kunnen maken’.

Al moet de sporter dat vervolgens ook wel zelf doen.  
Van der Linden: “Je kunt alles doorontwikkelen, maar uit-eindelijk kun je alleen maar winnen als het balletje door  het netje gaat, anders niet.”

Vervolgonderzoek
De slimme rolstoel is nog maar het begin. Van der Slikke wil de komende jaren onderzoek gaan doen naar sensoren die op de atleet zitten, zodat je data krijgt over het vermogen dat zij leveren. Ook wil hij het koppelen aan de positie-bepaling op het veld. “Dan kun je ook tactische analyses gaan doen.”