Naast elf megasteden omvat de Greater Bay Area ook meerdere ‘desakota’-regio’s, een aanduiding die is samengesteld uit de Indonesische woorden voor ‘dorp’ (desa) en ‘stad’ (kota). De term verwijst in het algemeen naar peri-urbane gebieden in Zuidoost-Azië, waar als gevolg van verspreide verstedelijking talloze gefragmenteerde en gemengd urbane en rurale landschappen zijn ontstaan. In Delft leerde Shiru verschillende stedelijke systemen te analyseren en ze in een hedendaagse context te plaatsen. “Wat betreft een van deze regio’s heb ik onderzoek gedaan naar de vraag waar en hoe de mensen er wonen, hoe en waar ze landbouw bedrijven, waar de industriële gebouwen zijn gelokaliseerd, waar de hulpbronnen en grondstoffen vandaan komen en waar de producten en het afval naartoe gaan. Door al deze stromen en knooppunten in een ruimtelijke context te bekijken, kom je erachter hoe ze op logischer wijze verbonden of gesitueerd zouden kunnen worden. Daardoor zouden logistieke connecties efficiënter kunnen verlopen, zou je nieuwe hulpbronnen kunnen inzetten en grondstoffen uit afval kunnen winnen.”

Uitgangspunt

Chemische industrie en de fabricage van machines, ceramiek, meubels en textiel zijn kenmerkend voor de regio die Shiru heeft geanalyseerd. Volgens haar wil de overheid de fabricagesector er transformeren, van laagwaardige naar hoogwaardige productieprocessen met een lage CO2-uitstoot. “Daarvoor zijn meer nieuwe industriesectoren nodig, bijvoorbeeld autofabricage, maar er worden lineaire in plaats van circulaire economische modellen toegepast. Ik denk dat het afstemmen van de infrastructuur op een meer circulaire productie van essentieel belang is voor de transitie naar duurzaamheid.”

In haar onderzoek naar het beleid en de planning op dit terrein combineerde Shiru een grote hoeveelheid literatuuronderzoek met enig veldwerk, waarbij ze ter plekke de ruimtelijke inrichting van de regio bestudeerde. In de ruimtelijke ontwerpen en strategieën die ze uiteindelijk ontwikkelde, spelen recycling en industrieën op basis van natuurlijke hulpbronnen een centrale rol. “Voor de invoering van het concept van circulariteit koos ik industriële symbiose als uitgangspunt.” Daarbij kunnen bijproducten van de ene sector dienen als grondstoffen voor andere sectoren. “In de regio wordt lukraak aan recycling gedaan – er is geen sprake van een systematische benadering.” Dus zou ze een netwerk van recycling-hubs willen introduceren. “Zoals in veel andere landen het geval is, wordt de circulaire economie hier van overheidswege bevorderd, maar zonder een expliciete relatie met ruimtelijke ordening. Ik probeer die relatie te creëren door functionaliteiten van een circulaire economie te integreren in lokale en regionale patronen van ruimtelijke planning.”

Haalbare planning

Zo werkte Shiru consequent aan de opbouw van een ruimtelijk kader waarin verschillende systemen en schalen met elkaar zijn verstrengeld, zodat ze haalbare planningsstrategieën kon aanreiken. “Het resultaat is een soort flexibel regionaal masterplan.” Omdat rurale stukken grond doorgaans in het bezit zijn van dorpscollectieven en omdat de voedselproductie en diverse fabricageprocessen op dorpsniveau plaatsvinden, behelst een van de benaderingen de opzet van bioraffinaderijen op strategische locaties voor de verwerking van landbouwafvalstromen uit meerdere dorpen. “Zulke raffinaderijen kunnen energie, brandstoffen en hernieuwbare grondstoffen als bioplastics en organische kunstmest leveren, waardoor ze zowel bestaande als opkomende industrieën kunnen aandrijven.”

Daarnaast stelt Shiru een herinrichting van ruimten voor om een milieuvriendelijke industriële ontwikkeling mogelijk te maken. “Veel visvijvers in het gebied zijn aan hun lot overgelaten.” Waarom zouden deze vijvers niet omgetoverd kunnen worden in kunstmatige wetlands, waar energiegewassen als riet verbouwd kunnen worden om de plaatselijke industrie van biobrandstof te voorzien? “Desakota-regio’s bevatten een groot potentieel voor duurzame verandering – je hoeft alleen maar de juiste connecties te creëren.”

Dit verhaal is gepubliceerd: maart 2024

Meer informatie

De volledige afstudeerscriptie is beschikbaar via onderstaande link:

• Towards a Sustainable and Liveable Desakota: Designing for sustainable industry transition in the peri-urban territory of the Greater Bay Area

Shiru Liu werd begeleid door Alexander Wandl en Cinco Yu.