Hoe zetten we technologie op een verantwoorde en ethische manier in?

Het streven naar de ontwikkeling van informatietechnologie die kan helpen bij de bestrijding van de Covid-19 pandemie heeft in korte tijd tot vele innovaties geleid. Kunnen deze innovaties de basis vormen voor verantwoorde beleidsinterventies? Hoe weten we dat? We kunnen hier profiteren van de lessen die in het afgelopen decennium zijn geleerd op het gebied van Verantwoorde Innovatie en Ethiek door Ontwerp.

Open Coronaware

Om grip te kunnen krijgen op de verspreiding van het coronavirus is data verzamelen over ons gedrag een natuurlijke route. Hoe meer we immers weten over het gedrag van mensen, hoe preciezer we het virus kunnen volgen, en hoe beter we interventies kunnen plegen om verspreiding tegen te gaan. Er staat ons dus allerlei ‘coronaware’ te wachten. Die kan een positieve bijdrage leveren aan de anderhalvemetersamenleving en de route naar een normaal functionerende samenleving. Maar dit vereist vertrouwen in deze coronaware: dit vereist coronaware die open en transparant is opgezet, vanaf het begin.

Verantwoorde innovaties voor intelligente unlocking-scenario's

Het streven naar de ontwikkeling van digitale oplossingen die kunnen helpen in de strijd tegen de COVID-19-pandemie heeft in korte tijd een enorme hoeveelheid innovaties opgeleverd. Kunnen deze innovaties de basis vormen voor verantwoorde beleidsinterventies? Hoe weten we dat? We kunnen hier profiteren van de lessen die in het afgelopen decennium zijn geleerd op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Innoveren (MVI) en Ethics by Design. Dit idee van Verantwoord Innoveren is het afgelopen decennium door de Nederlandse onderzoeksorganisatie NWO geïntroduceerd. Het idee werd geïntegreerd in de Nederlandse Innovatiestrategie van de 'Topsectoren beleid’ en heeft inmiddels wereldwijde bekendheid gekregen. Daarnaast is het door de Europese Commissie in haar Horizon2020-R&D-programma - met een budget van 80 miljard euro - gebruikt om de ethische, juridische en maatschappelijke aspecten van technologie aan te pakken en een brede maatschappelijke acceptatie en morele aanvaardbaarheid van nieuwe technologie te garanderen.

Wat kunnen we leren van andere landen?

Landen die al vroeg in de pandemie een totaalpakket van strenge maatregelen hebben ingezet – en er ook op gehandhaafd hebben – lijken het virus nu goed onder controle te hebben. Technologie kan een belangrijke rol spelen binnen die maatregelen. In dit kader wordt Taiwan geroemd om zijn succesvolle aanpak: de economie draait door en het aantal besmettingen is zeer laag.