TU Delft & COVID-19 : een terugblik

De eerste berichten over de uitbraak van een nieuwe ziekte in Wuhan bereiken ons land. Het virus zou niet makkelijk van mens op mens overdraagbaar zijn, klinkt het, maar tegen het eind van de maand roept de WHO een internationale noodsituatie uit. Bij TU Delft komt in de loop van januari het centrale crisisteam bij elkaar. In ieder geval een goeie oefening, denkt men dan nog optimistisch. Al gauw verschijnen de eerste adviezen, vooral gericht op het reizen naar of de terugkeer uit China. Ook komt er advies om de virusverspreiding tegen te gaan: handen wassen, in je elleboog niezen en papieren zakdoekjes gebruiken.

Het coronavirus begint zijn opmars door Europa. Er komen preventieve quarantainemaatregelen voor terugkerende reizigers, eerst uit China, later ook uit Italië, waar op 21 februari een cluster van besmettingen wordt vastgesteld. De eerste Nederlandse besmetting wordt gemeld op 27 februari, bij iemand die pas was teruggekeerd uit Italië. Twee dagen later betreft de zevende besmetting in Nederland een Delftse student, ook net teruggekeerd uit Lombardije. Even lijkt het erop alsof alle ogen op de campus gericht zullen zijn, maar de gebeurtenissen in ons land volgen elkaar daarna snel op.

Op 9 maart spoort premier Rutte Nederland tijdens de persconferentie geen handen meer te schudden, een advies dat hij prompt zelf negeert. Een week eerder adviseert TU Delft iedereen al om ook geen handen meer te schudden. Daarmee lopen we wederom voor op de nationale maatregelen. Internationale collega’s, die de beelden van thuis kennen, roepen juist op tot strengere maatregelen. De steeds verder aangescherpte hygiënemaatregelen bezorgen de FM-collega’s de eerste grote klus van de crisis. Er zullen er nog vele volgen.

We moeten allemaal thuiswerken

Op de persconferentie van 12 maart blijkt dat het virus ook in Nederland niet is in te dammen. De maatregelen worde flink aangescherpt: iedereen met klachten moet thuisblijven, evenementen met meer dan 100 personen worden afgelast en we moeten zoveel mogelijk thuiswerken. Dit hakt er ook bij TU Delft flink in. Docenten proberen colleges en andere onderwijsactiviteiten zoveel mogelijk online voort te zetten, met onmisbare hulp van ondersteuners. Het is een enorme onderneming, zelfs voor een technische universiteit met veel ervaring op het gebied van onlineonderwijs.

Nederland gaat in ‘intelligente’ lockdown

De maatregelen worden verder aangescherpt en op 23 maart gaat Nederland in lockdown. Een week eerder zijn de scholen en kinderopvang al gesloten, al vallen docenten en onderwijsondersteuners onder de cruciale beroepen en mogen zij gebruik maken van de noodopvang. Een dag later wordt besloten dat in het voortgezet onderwijs de centrale eindexamens niet doorgaan. Automatisch slagen en nauwelijks mogelijkheden voor een tussenjaar in het buitenland: het zal leiden tot 8 procent meer eerstejaars in september; bij TU Delft blijft de teller op 4 procent steken.

Oprichting COVID-19 response fund

Verschillende onderzoekers en studenten richten zich op het bestrijden van de gevolgen van de coronacrisis. Ze werken bijvoorbeeld aan beademingsapparaten of kijken of je mondmaskers veilig kunt hergebruiken. Om dit soort onderzoek financieel te ondersteunen, richt het Universiteitsfonds Delft het TU Delft COVID-19 Response Fund op. Sindsdien hebben meer dan 1600 alumni en organisaties bijgedragen aan het fonds en is er ruim 410k euro toegekend. Al 30 projecten kregen een bijdrage, waaronder onderzoek naar aerosolen van Philomena Bluyssen, naar het gebruik van leds om virussen te bestrijden van Guoqi Zhang en naar morele keuzes in coronatijd van Caspar Chorus.

De eerste versoepelingen

Dalende coronacijfers en meer testmogelijkheden zorgen ervoor dat ons land vanaf 1 juni langzaam van het slot gaat. Onder strenge voorwaarden mogen horeca en cultuur weer open. Iedereen kan zich laten testen en mondkapjes in het ov worden verplicht. Ook op de campus mag voorzichtig weer worden gesport en de horeca gaat op kleine schaal open. Verder wordt er met man en macht aan gewerkt om in het nieuwe collegejaar studenten veilig te kunnen ontvangen. Verspreid over de dag (tussen acht uur ’s ochtends en acht uur ’s avonds) en de gebouwen moet iedereen iets van fysiek onderwijs kunnen krijgen.

Het gaat (weer) niet goed

Na een relatief rustige zomer maakt het virus een comeback en stijgen de cijfers snel. Nieuwe maatregelen moeten het aantal contactmomenten tussen mensen beperken. En al vond de OWee grotendeels online plaats en de Opening Academic Year in de vorm van een game, toch wordt er met een scheef oog naar studenten gekeken. Er blijken namelijk veel besmettingen plaats te vinden in studentenhuizen, waar het moeilijk afstand houden is. Delftse studenten lanceren een voorlichtingscampagne met posters en een website om het tij te keren. Het initiatief groeit in de loop der maanden uit tot een platform voor acties gericht op het welzijn van alle Delftenaren.

Harde lockdown

Ondanks de oplopende besmettingen ontspringt het hoger onderwijs in het najaar de dans en campusonderwijs blijft beperkt mogelijk. Tot 15 december. Dan gaat Nederland in een harde lockdown en ook bijna al het onderwijs moet weer online. Het hakt er flink in. De zorgen om onze studenten nemen verder toe. Niet alleen missen ze een belangrijk deel van hun vorming naarmate dit langer duurt, ook hun geestelijk welzijn is in het geding. Er zijn grenzen aan wat je online kunt doen. Hetzelfde geldt voor promovendi. Eigenlijk zijn we er allemaal wel klaar mee. Weer thuisonderwijs geven, weer alles dicht: het is een zware winter.

Start vaccinatieprogramma in Nederland

In het nieuwe jaar gloort het eerste sprankje hoop als het vaccinatieprogramma van start gaat. Ruim 70 procent van de Nederlanders is voorstander van een vaccinatiebewijs dat meer vrijheden geeft, zo bleek uit onderzoek van Niek Mouter. Vorig voorjaar deed hij al onderzoek de voorkeuren die burgers hebben voor verschillende exit-scenario’s. Op de campus blijft het nog stil. Alleen zeer beperkt is er (praktijk)onderwijs mogelijk. Gelukkig zijn er docenten die sinds het begin van de crisis alles uit de kast halen om ook online het praktijkonderwijs door te laten gaan, door heel veel zelf te doen met behulp van robots of door studenten te stimuleren boven zichzelf uit te stijgen.

Avondklok ingesteld van 21 uur tot 4.30 uur

Op 23 januari neemt het kabinet een ongekend besluit: er wordt een avondklok ingesteld. Iedereen moet tussen 21.00 uur ’s avonds en 04.30 uur ’s ochtends binnenblijven. De beelden van de daaropvolgende rellen gaan de hele wereld over. Een rechterlijke uitspraak lijkt even een spaak in het wiel te steken, maar rellen en rechtszaken ten spijt, de avondklok blijft. Bij TU Delft halen we opgelucht adem dat de ingangstijd op 21.00 uur gesteld wordt. Een vroeger ingangstijdstip zou wel eens roet in het eten hebben kunnen gooien van het onderwijs dat over de dag verspreid nog wél op de campus plaatsvindt.

Weinig versoepelingen

Reikhalzend kijkt Nederland uit naar de persconferentie van 23 februari, maar de angst voor nieuwe coronavarianten gooit roet in het eten. Er zijn maar mondjesmaat versoepelingen mogelijk en ook die worden ‘een bewust risico’ genoemd. Het enige lichtpuntje voor studenten is dat jongeren weer samen kunnen sporten in de buitenlucht. Voor de universiteiten is het niet genoeg. De rek is eruit. Met hun campagne ‘hart voor studenten’ roept de VSNU op om studenten en docenten snel meer perspectief te bieden. Op de campus breidt TU Delft de studieplekken voor studenten uit en onderzoekt in pilotprojecten hoe het fysieke onderwijs veilig hervat kan worden.

Publicatie coronaterugblik

Er gloort eindelijk licht aan de horizon. Als de cijfers positief blijven, kunnen we rond de Pasen misschien weer een terrasje pakken. Veel belangrijker: ook het hoger onderwijs kan dan hopelijk weer gedeeltelijk open. Intussen leven we al (ruim) een jaar onder het juk van corona. Deze terugblik in vogelvlucht licht wat van de belangrijke momenten uit, maar is natuurlijk niet volledig. Heb jij een beeld dat typerend is voor het afgelopen jaar, dat je wilt delen? Stuur dan jouw beeld in via dit formulier. We zijn heel benieuwd naar jouw beleving.