TPM Portraits: Saba Hinrichs

Lange tijd werd binnen de faculteit TBM nauwelijks met focus aandacht besteed aan het zorgdomein. Maar mede dankzij Saba Hinrichs en een nieuw strategisch team is dat in een paar jaar tijd totaal veranderd. Als universitair hoofddocent kijkt vanuit een systeembenadering naar het efficiënter, veerkrachtiger en duurzamer inrichten van de zorgsector. Zeker bij rampen en pandemieën, zoals Covid-19, is een holistische aanpak van groot belang.

Als Saba Hinrichs begin 2020 voor het werk van haar man naar Nederland verhuist, gaat ze op zoek naar een nieuwe baan. Bij TBM ziet ze een paar vacatures. “Ik kende de faculteit niet, maar het eerste wat ik dacht was: wow, er bestaat dus een plek waar ze allemaal dingen doen die ik interessant vind en waar ik me al m’n halve leven mee bezig houd. Ik ben afgestudeerd als engineer, maar ook in het sociale en beleidsdomein heb ik veel gedaan. Beide disciplines komen samen in TBM.”

Bij toeval komt Hinrichs erachter dat RAND Europe, het onderzoeksinstituut waarvoor ze jaren werkte in Engeland, is ontstaan bij TBM. “Daardoor had ik nog meer het gevoel dat dit de plek moest worden waar ik zou gaan werken. Voorheen volgde ik vaak mensen, zoals mijn supervisors, als ik een nieuw avontuur aanging. Maar bij TBM kende ik nog helemaal niemand en Nederland was ook nieuw voor mij.”

Afgewezen en toch aangenomen

De eerste TBM-vacature waarop Hinrichs solliciteert is voor een tenure track-positie bij de afdeling Multi-Actor Systems (MAS). “Maar tot mijn teleurstelling werd ik niet eens uitgenodigd voor een gesprek. Later hoorde ik dat een van de obstakels was dat mijn onderzoeksfocus lag bij één domein: gezondheidszorg, wat het mogelijk moeilijk zou maken om in de onderzoekssectie te integreren die men in gedachten had. Althans, dat vonden de mensen die mijn brief lazen.”

Ondanks de tegenslag gaat Hinrichs niet bij de pakken neerzitten. Tegelijkertijd  solliciteerde ze ook voor een TU Delft Fellowship bij MAS. “Ik heb gewoon weer open kaart gespeeld over mijn specialisme. Take it or leave it, dacht ik. En tot mijn verbazing en blijdschap waren de mensen die ik voor deze sollicitatie sprak wél enthousiast. Er werd mij ook verteld dat er plannen waren om gezondheidszorg meer als strategisch thema in te richten binnen de faculteit. Toen ik hoorde dat ik was aangenomen was ik ontzettend blij.”   

Systeembenadering gezondheidszorg

Door haar aanstelling wordt Hinrichs begin 2021 de eerste binnen haar sectie en afdeling met een volledige focus op gezondheidszorg. “Dat er nog zo weinig werd gedaan binnen het zorgdomein vond ik best gek. Als er één sector is waar grote behoefte is aan een Multi-Actor System benadering dan is het wel de gezondheidszorg.”

Hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al in 2000 het belang aanstipte van systeemdenken in de zorg is de sector nog altijd heel versnipperd ingericht, zegt Hinrichs. “Wat het vooral complex maakt is dat er ontzettend veel partijen en disciplines bij betrokken zijn. Artsen, verpleegkundigen, managers, ingenieurs, planners, regelgevende instanties, WHO, RIVM, verzekeringsmaatschappijen, beleidsmakers, noem maar op. Het vraagt veel tijd en geduld om al die partijen bij elkaar te brengen en op één lijn te krijgen.”

Partners in crime

Hinrichs is in 2021 niet de enige die zich binnen TBM op het zorgdomein gaat richten. Ze werkt samen met drie ‘partners in crime’, zoals ze het zelf noemt. Kort na haar aanstelling starten ook Irene Grossmann, een chirurg, en onderzoeker Katerina Stankova bij andere afdelingen. “Irene heeft veel kennis en ervaring in de medische wereld en werkt aan veiligheid in de gezondheidszorg. Katerina heeft een wiskundige achtergrond en werkt aan gepersonaliseerde zorg, zoals behandeling van uitgezaaide kanker gebaseerd op speltheorie. Ze zochten samenwerking met Samantha Copeland, die al onderzoek deed naar ethiek en techniek in medische context. De combinatie van deze verschillende disciplines, perspectieven en focus op sub-domeinen sloot perfect aan bij mijn expertise op het gebied van zorgsystemen en beleidsonderzoek.”

De maatschappelijke uitdaging voor Hinrichs is, eenvoudig gezegd, hoe we zorgsystemen in staat kunnen stellen in te spelen op de veranderende vraag naar zorg in verschillende omstandigheden. Ze onderzoekt dit door te focussen op de organisatie en management van het zorgsysteem. “Bijvoorbeeld hoe een ziekenhuis zich goed organiseert op het gebied van IT, logistiek en capaciteit in materiaal en mankracht. Vanuit een systeembenadering kunnen zorgverleners zich efficiënter, veerkrachtiger en duurzamer inrichten en zo voldoen aan de huidige en toekomstige zorgvraag. Dit kan ook een betere integratie tussen primaire (bijvoorbeeld huisarts of internist) en secundaire zorg (specialisten) inhouden - hoe zou dat scenario eruit zien, en wat zijn de tactische plannen die we zouden moeten uitvoeren om dat te laten werken?” 

Voorbereid op rampen en pandemieën

Hinrichs doet onder andere binnen het Disaster & Pandemic Preparedness Centre samen met Tina Comes, Julien Magana en een team van de Erasmus Universiteit en Erasmus Medical Centre onderzoek naar de inrichting van de zorg bij rampen en pandemieën. “Bij zulke situaties heb je in korte tijd te maken met een enorme toestroom van patiënten. Vaak is een ziekenhuis daar niet op uitgerust. Hoe zorg je dat iedereen de benodigde hulp krijgt? Ik kijk onder meer hoe de zorg zich hier zo goed mogelijk op kan voorbereiden en hoe je ook de lokale gemeenschap hierin kunt betrekken.” 

Dat de zorgsector kwetsbaar is voor extreme situaties werd duidelijk tijdens de coronapandemie. Hinrichs: “De pandemie heeft de urgentie van een systeem duidelijk gemaakt, maar ook dat een genuanceerde aanpak nodig is om de zorgsector te organiseren. Ziekenhuizen bleken nauwelijks uitgerust op de grote toestroom aan patiënten en kwetsbaarheden in kritieke toeleveringsketens kwamen aan het licht. Tegelijkertijd maakte de pandemie ook duidelijk hoe weerbaar zorgverleners kunnen zijn door aan de toegenomen vraag te voldoen en zich aan te passen aan verandering. Maar ze moesten hiervoor wel een hoge prijs betalen, zoals burn-outs en andere gezondheidsklachten. En dat wil je natuurlijk voorkomen. Hoe we kunnen leren van dergelijke gebeurtenissen, met behulp van kwalitatieve methoden, en vervolgens die kennis gebruiken om modellen en theorieën te vormen over hoe de zorg kan worden gereorganiseerd, maakt deel uit van wat ik bestudeer.”

Zorg voor kwetsbare groepen

Een ander project waar Hinrichs bij betrokken is, vindt plaats in samenwerking met het Sofia Kinderziekenhuis. “In dit project werk ik samen met Theresia van Essen van de faculteit EWI om met behulp van al ontwikkelde wiskundige modellen de optimale capaciteit aan bedden en personeel te kunnen bepalen. Met behulp van door de implementatiewetenschap geïnspireerde benaderingen kijk ik in hoeverre het ziekenhuis klaar is om dit soort modellen te implementeren. Daar zit zowel een technische als sociale component aan. Je hebt de juiste IT-infrastructuur nodig, maar het moet ook organisatorisch haalbaar zijn en werkbaar zijn voor het personeel. Een vervolgstap is om enkele van deze modellen met 'plug-and-play' in simulaties op te nemen voor verschillende scenario's in het ziekenhuis.”

Dat het project zich richt op een ziekenhuis voor kinderen geeft Hinrichs extra motivatie. “Al van jongs af aan wil ik iets betekenen voor kwetsbare doelgroepen. Dat is ook mijn drijfveer om me met zorg bezig te houden. Aanvankelijk wilde ik ook arts worden, mede omdat ik in Paraguay en Zimbabwe opgroeide. Daar zag ik van dichtbij hoe moeilijk toegang tot zorg is als het aan een goede infrastructuur ontbreekt. Terwijl iedereen recht zou moeten hebben op gezondheidszorg. Nu help ik mensen niet op individuele basis, maar help ik wel om het gezondheidssysteem als geheel beter te maken, wat ook de individuele patiënt ten goede komt.” 

Vakgebied nu breed omarmd

Hinrichs ziet dat het zorgdomein binnen TBM inmiddels breed omarmd wordt. “Dat het nu een strategisch thema is, biedt ons veel kansen. We hebben de afgelopen jaren – mede dankzij veel funding – een sterke community binnen dit onderwerp kunnen opbouwen. Ook bij mensen die zich niet direct met gezondheidszorg bezighouden staat het op het netvlies. Vorig jaar stuurden we een interne mail naar iedereen binnen TBM die geïnteresseerd was in het zorgdomein. Nu staan er maar liefst 101 mensen op onze Health@TPM maillijst.”

Ook binnen de zorgsector wordt TBM volgens Hinrichs steeds meer gezien als belangrijke academische partner. “De laatste jaren hebben we een aantal mooie samenwerkingen opgezet met onder meer het Erasmus MC en het Leids UMC. Onze decaan spreekt nu ook met leiders van deze instituten. Dat laat zien dat we een mooie brug hebben gebouwd tussen de wetenschap en de praktijk. Ik ben erg trots dat we dit met TBM hebben bereikt. We hebben in januari 2023 het Institute for Health Systems Science hier bij TBM mede opgericht. We lanceerden ook een nieuw faculteitsoverschrijdend keuzevak voor alle MSc-studenten, waarin de belangrijkste componenten van gezondheidssystemen aan bod komen en we demonstreren hoe systeembenaderingen worden toegepast bij het oplossen van gezondheidsuitdagingen.”

Onderzoek meer in de etalage zetten

Hinrichs hoopt dat TBM de komende jaren deze lijn doortrekt. “De combinatie van sociale en technische elementen maakt de faculteit naar verhouding uniek in de academische wereld. We hebben alle expertises aan boord om waardevol inter-, multi- en transdisciplinair onderzoek te doen. Ik vind dat we best nog wat meer aan de buitenwereld mogen laten zien wat we allemaal voor mooie projecten doen en welke resultaten dat oplevert. Niet alleen omdat het belangrijk is wat wij doen, maar ook om anderen te inspireren en uit te nodigen tot verdere partnerschappen wereldwijd.”  

TPM Portraits

In de serie "TPM Portraits" spreken we TBM’ers, dwars door de faculteit heen. In het teken van het 30-jarig jubileum van TBM voeren we persoonlijke gesprekken met mensen die allemaal op hun eigen manier onderdeel zijn (geweest) van de TBM gemeenschap. Wat hebben zij meegemaakt binnen de faculteit? Wat is voor hen TBM vandaag de dag? En hoe zien zij de toekomst? Elke twee weken verschijnt er een nieuw portret.