De menselijke maat bij grote projecten

 “Al tijdens mijn promotie zei mijn baas: jij bent meer manager dan wetenschapper. Ik werkte als promovendus al strak met deadlines en drie weken na mijn promotie ging ik bij Shell aan de slag. 

De rode draad in mijn carrière is dat ik mij veel met veranderingsprocessen bezig heb gehouden. Niet omdat ik het per se zo leuk vind om andere organisaties op te bouwen, maar vooral omdat ik geïnteresseerd ben in de menselijke maat. Hoe krijg je andere mensen enthousiast over een project, wat moet je daarvoor doen? Zo mocht ik op een afdeling in het lab in Amsterdam het moraal komen opvijzelen nadat een derde van het personeel was ontslagen. En in Singapore hebben we een veiligheidscentrum van de grond opgebouwd om het personeel op een raffinaderij veiliger te laten werken.

Ik heb het liever niet over projectmanagement, maar over management van projecten. Op dat vlak is nog behoorlijk wat werk te verrichten. Van alle grote projecten loopt globaal zo’n veertig procent uit de rails. Ze worden te laat opgeleverd, zijn ver over budget of voldoen niet aan de klanteisen. Voor megaprojecten in de olie- en gaswereld is dat zelfs zeventig procent. Onvoorstelbaar! Het merendeel van projecten voldoet dus simpelweg niet aan wat er van te voren wordt voorspeld.

Van alle grote projecten loopt globaal zo’n veertig procent uit de rails. Voor megaprojecten in de olie- en gaswereld is dat zelfs zeventig procent. Onvoorstelbaar!
 

Een van mijn drijfveren is daarom het vergroten van de voorspelbaarheid van projecten. Kan aan het begin van een project bijvoorbeeld de veronderstelde complexiteit worden ingeschat? Op basis daarvan pas je het projectmanagement aan. Nu gebeurt dat niet, mensen beginnen gewoon.

Dat is ook het derde punt: stop veel meer tijd in het ontwikkelen en plannen vooraf. Managers hebben daar weinig zin in, het kost geld. Maar in een vroege fase worden vaak beslissingen genomen waar een projectmanager later mee wordt geconfronteerd, en dan is de sturing al beperkt.

Je moet dus bij de basis beginnen: zo vroegtijdig mogelijk en zo veel mogelijk mensen er bij betrekken. Dus ook de onderhoudsmensen, de operators, de aannemers. Ook zij hebben goede ideeën, dat wordt wel eens vergeten. Het gaat om kennis en om relaties. Mensen vormen de sleutel, zij vormen de stap van de techniek naar de menselijke maat.”

Prof. dr. Hans Bakker
1980: Doctoraal experimentele natuurkunde, Vrije Universiteit Amsterdam
1985: PhD Vaste stoffen natuurkunde, Vrije Universiteit Amsterdam
2007: Buitengewoon hoogleraar Management of Engineering Projects, TU Delft

Gepubliceerd: september 2016