Achtergrondinformatie/uitleg basis en verdiepend
Volwassenen + bij extra vragen
Introductie. Waterkwaliteit verdiepend
Waterkwaliteit in verschillende soorten water: Waterkwaliteit is belangrijk in ons land. Een goede kwaliteit is anders voor elke soort water. Drinkwater moet voldoen aan het drinkwaterbesluit: een wet die aangeeft hoeveel van elk chemisch element er in het water mag zitten om veilig te kunnen drinken, maar ook welke kleur, geur en smaak het wel of niet mag hebben. Wat voor drinkwater goed is, kan voor natuurlijk water slecht zijn. Dat water moet een goede ‘ecologische waarde’ hebben: voor elk type natuur zijn er verschillende regels waar het water aan moet voldoen om bepaalde soorten dieren en planten te behouden.
Belang waterkwaliteit
Waterkwaliteit is belangrijk. Regels over wat goed en veilig is en wat niet, zorgt er voor dat we veilig water kunnen drinken, we vervuiling vaak goed kunnen detecteren en dat planten en dieren een gezonde leefomgeving hebben. Vervuiling van de industrie, landbouw, maar ook individuen, heeft een grote invloed op waterkwaliteit op alle niveaus. Van grondwater tot kraanwater. Daarom is het belangrijk dat we goed met water opgaan, er geen stoffen in gooien die er niet in horen en de kwaliteit goed in de gaten houden en regelmatig meten.
Wat is slecht voor de waterkwaliteit?
Chemische stoffen, metalen en te veel nutriënten zijn slecht voor de waterkwaliteit. Bekende metalen die belangrijk zijn om te meten in drinkwater zijn bijvoorbeeld koper en lood. Daarnaast komen via het water en de wc ook veel medicijnresten in het water terecht. Die moeten er allemaal weer uitgefilterd worden voordat we het opdrinken. Dit lukt niet altijd, via het drinkwater krijg je soms hele kleine hoeveelheden medicijnen binnen. Medicijnresten en zware metalen zijn ook schadelijk voor het water in de natuur. Zowel dieren als planten die in en rond het water leven, kunnen ziek worden of doodgaan van deze stoffen. In de natuur zijn nutriënten ook belangrijk. Alle planten hebben fosfaat en nitraat nodig om te overleven. Dit halen ze uit het water of uit de bodem. Als er teveel fosfaat en/of nitraat in het water komt, raakt de natuurlijke balans verstoort en nemen bepaalde soorten de macht over. Dit gaat ten koste van de andere soorten. Dit wordt vooral veroorzaakt door de landbouw: meststoffen die op het land worden uitgespreid, lekken via regenwater de bodem en sloot in en veroorzaken zo vervuiling.
Wie meet de waterkwaliteit in Nederland?
In Nederland zijn er 10 drinkwaterbedrijven die elk water leveren aan hun eigen regio. Je kunt niet kiezen welk bedrijf jou water levert, dat ligt aan waar je woont. De drinkwaterbedrijven halen water uit de grond, de duinen of grote rivieren en maken dat zo schoon dat het veilig te drinken is. Dit water wordt elke dag gecontroleerd. Het oppervlaktewater wordt gecontroleerd door de waterschappen. Elk waterschap heeft zijn eigen gebied en is daar verantwoordelijk voor dat de waterkwaliteit goed is voor de natuur. Zij hebben dus andere regels en richtlijnen dan drinkwaterbedrijven. Ook zijn er Europese wetten waar zij zich aan moeten houden.
Context binnen de TU Delft (alle leeftijden)
De TU Delft doet alleen onderzoek naar puur technische dingen. Binnen de faculteit Civiele Techniek is wordt een groot deel van het onderzoek besteed aan water en waterkwaliteit. Dit onderzoek vind zowel in het binnen- als buitenland plaats. Vaak gaat dit over het voorkomen dat rioolwater in de natuur terecht komt, of over het zuiveren van afvalwater. Waterkwaliteit gaat dus over veel verschillende dingen. Bij de TU Delft wordt constant gewerkt aan nieuwe manieren om vervuiling te detecteren, zelfs tot op het niveau van moleculen! Daarnaast zijn ook veel wetenschappers bezig met het ontwikkelen van nieuwe technieken om vies water weer schoon te maken. Maar om dat te kunnen doen, moet je eerst weten hóe vies het water eigenlijk is. Daarom moet de waterkwaliteit gemeten worden.
Context binnen de maatschappij (alle leeftijden)
Water is overal om ons heen. Water is soms vies, en soms schoon, dat zie je aan algen of modder. Niet al het water is even schoon, maar dat hoeft ook niet. Water met wat modder op de bodem is prima om in te zwemmen, maar dat zou je natuurlijk niet opdrinken! Als je denkt aan waterkwaliteit, denk je misschien het eerste aan drinkwater. Dat is in Nederland eigenlijk altijd van goede kwaliteit, met vrijwel geen vervuilingen. Maar waterkwaliteit is ook belangrijk in bijvoorbeeld regenwater of voor rivieren en meertjes. Een slechte kwaliteit van rivieren en meren is niet alleen jammer als je er niet in kunt zwemmen, maar is ook heel schadelijk voor de natuur. Vaak is die vervuiling niet iets dat je kunt zien, maar zijn het stoffen die onzichtbaar in het water opgelost zijn, maar die wel een grote invloed hebben. Het meten van de waterkwaliteit is dus erg belangrijk om te bepalen hoe gezond onze leefomgeving is. Een vervuilde rivier wijst vaak op vervuilde oevers en een vervuilende leefomgeving.