Uniek schaalmodel in de maak: Toren van Vladmir Tatlin
Niemand weet precies hoe de Toren van Vladimir Tatlin in elkaar heeft gezeten. Er zijn maar een paar tekeningen, schetsen en foto’s van de toren. En een beperkt aantal nog bestaande eerder gemaakte schaalmodellen; maar zijn die kloppend? Momenteel zijn Bas Vahl (Maquettetechniek) en Peter Koorstra (Vormstudie) in de maquettehal bezig met het reconstrueren en opbouwen van een nieuw schaalmodel van deze bijzondere toren.
Toren van Vladimir Tatlin
De Rus Vladimir Tatlin (1885-1953) experimenteerde met kubistische driedimensionale vormen geïnspireerd door Picasso. Door de Russische revolutie werd zijn opvatting over kunst radicaal veranderd. Kunst moest qua doel en functie vooral sociaal zijn. Hij kreeg een opdracht een toren te ontwerpen. Een eerbetoon aan de communistische idealen. Het moest kunnen concurreren met de beroemede Eiffeltoren. Zijn ontwerp ‘het Monument van de Derde Internationale’ moest in St. Petersbrug worden gebouwd. Het idee was een 330 meter hoge staatsvergadertoren te bouwen met op de begane grond de huisvesting van de internationale communistische partij. In de toren zelf, een enorme spiraal, werden glazen conferentieruimtes en vergaderzalen opgehangen. De toren zou eens per jaar in zijn geheel om zijn as moeten draaien. Ook de verschillende onderdelen en ruimtes zouden eens per maand, week of dag om hun as draaien in de spiraal.
Symboliek
Het ontwerp van de toren straalt technisch vernuft en vooruitgang uit. De toren staat symbool voor gemoderniseerd Rusland en zodoende waren ook de materialen voor die tijd modern: glas en staal. Naast modernisme moest dit ook symbool staan voor openheid. Geen baksteen maar glas zodat iedereen (in) het gebouw zou kunnen bekijken. Ook de hoogte, ruim honderd meter hoger dan de Eiffeltoren, moest het Westen laten zien waartoe het communistisch Rusland toe in staat was. Om dit aan het Westen te tonen is de ontworpen toren scheef en hangt over naar het Westen.
Puzzel
De toren is echter nooit gebouwd. Was het te complex, te duur of technisch onmogelijk? Wat rest zijn schetsen, tekeningen en een paar schaalmodellen waarvan niemand weet of deze kloppen en juist zijn. In onze faculteit wordt nu gewerkt aan het bouwen van een schaalmodel. En kun je in de Maquettehal het schaalmodel in wording bekijken. Met grote prints van bestaande schetsen en tekeningen wordt geprobeerd deze complexe toren ‘te snappen’ en na te bouwen. Het is het leggen van een puzzel waarvan Bas en Peter niet precies weten of ze de juiste stukjes allemaal hebben. De verdraaiingen, het overhellen en de constructie zelf maken het vrij complex om dit schaalmodel goed uit te dokteren en na te bouwen. Als je de toren ziet is het een vrij indrukwekkend model.
Kröller-Müller tentoonstelling
Het model van de toren wordt straks verhuurd aan het Kröller-Müller Museum in het park de Hoge Veluwe. Eind april 2023 start daar de tentoonstelling Het Futurisme & Europa. De Toren van Tatlin is een prominent onderdeel van deze tentoonstelling. Later gaat de toren nog verder door naar Italië. Het model komt na de tentoonstellingen terug naar de faculteit en wordt dan opgenomen in de modellencollectie van De Schatkamer.
Meer informatie
Het schaalmodel in wording is te zien in de maquettehal van de faculteit Bouwkunde tot ca. 15 maart. Daarna is het de Toren van Tatlin te zien in de tentoonstelling Het Futurisme & Europa bij het Kröller-Müller Museum.