Artificial Intelligence maakt nu deel uit van ons leven, en de verandering wordt steeds zichtbaarder. Waar we het al van kennen zijn o.a. verbeterde weersvoorspellingen en het genereren van voorspellende teksten. Het ligt voor de hand dat architecten, stedenbouwkundigen en ontwerpers hun eigen unieke veranderingen in mogelijkheden toepassen. Hoe zit het met onze studenten? Hebben zij AI al in hun werk toegepast en welke potentie zien zij in deze technologie? Drie MSc-afgestudeerden en een bijna-afgestudeerde delen hun toepassingen en perspectieven.

'Huisachtige' 3D-objecten genereren uit ruis

Lisa-Marie daagde zichzelf uit om een deep learning-model te bouwen dat 'huisachtige' 3D-objecten kan genereren uit willekeurige ruis. "Ik geloof dat er veel potentie zit in het verwerken van deep learning in ontwerptools. Ik wil ervoor zorgen dat juist de mensen die wat achtergesteld zijn, toch toegang hebben tot goede architectuur."

Lisa-Marie groeide op in Californië, waar ze na haar bachelor werkte bij een architectenbureau. Met haar interesse in digitale technologie was ze betrokken bij het implementeren van nieuwe software waarmee haar collega's hun ontwerpproces konden versnellen. Voor haar masteropleiding verhuisde ze naar Delft, waar ze verder aan haar codeervaardigheden werkte. Lisa-Marie leerde voor het eerst AI te implementeren tijdens een keuzevak van Geomatics.

Het model van Lisa-Marie is een 'Generative Adversarial Network', dat bestaat uit twee neurale netwerken: een generator en een criticus. De criticus heeft een dataset van 'huisachtige' objecten die bestaan uit voxels (3D-pixels). Het bestudeert deze set om te leren hoe gebouwen eruit horen te zien. De generator stelt vervolgens een reeks objecten samen die door de criticus worden beoordeeld op hun ‘huisachtigheid’. Het proces herhaalt zich totdat de generator consequent objecten genereert die op huizen lijken. Lisa-Marie breidde het aantal voxels uit van 64 x 64 x 64, zoals in eerder onderzoek, naar 160 x 160 x 80. Door deze uitbreiding moest haar deep learning model draaien op de DelftBlue supercomputer.

Voorbeelden van 3D-objecten gemaakt door Lisa-Marie's model. Je ziet daken en huisachtige proporties.

"Het meest tijdrovende aspect van mijn scriptie was het schrijven van de code van het model en oplossen van problemen. Ik ben erg blij om te zien dat het werkt!" Lisa-Marie erkent dat er nog veel factoren moeten worden opgenomen in dit model, zoals de omgeving van structuren. Maar ze gelooft dat er veel potentie zit in het integreren van deep learning in creativiteit- en ontwerptools. Lisa-Marie: "We moeten deze modellen zien als hulpmiddelen, niet als vervanging van architecten en ontwerpers. In de toekomst hoop ik dat geautomatiseerde ontwerpprocessen beschikbaar komen voor gebouwen en ruimtes die geen professionele ontwerpers kunnen aantrekken: om ervoor te zorgen dat mensen die nu nog onderbediend en ondervertegenwoordigd zijn, toch toegang hebben tot goede ontwerpen."

We moeten deze modellen zien als hulpmiddelen, niet als vervanging van architecten en ontwerpers.

Lisa-Marie Mueller

Lisa-Marie werd begeleid door mentoren Dr. Michela Turrin en Dr. Charalampos Andriotis.

Computergestuurd ontwerpen en binnenmilieu

Lotte wilde een model bouwen om voorspellingen te maken over twee vaak ondergeschoven factoren, de hoeveelheid daglicht in een appartement en de kwaliteit van het uitzicht vanuit de ramen. "Met mijn model kunnen architecten deze factoren al in de ontwerpfase optimaliseren! Met genoeg gegevens kunnen we gestandaardiseerde appartementencomplexen transformeren zodat ze beter voldoen aan de behoeften van de bewoners."

Lotte zit in de laatste fase van de opleiding Building Technology. "Tijdens BT bedenk je innovaties die toegepast kunnen worden in de architectuur." De afgelopen jaren raakte ze geïnteresseerd in twee heel verschillende onderwerpen. Aan de ene kant het binnenmilieu, bijvoorbeeld temperatuur, hoeveelheid daglicht en energieverbruik. Aan de andere kant computergestuurd ontwerpen. Lotte: "Op dit moment vind ik dat AI een gemiste kans is in de wereld van bouwen en ontwerpen."

Voor haar model had Lotte een realistische dataset nodig met ruimtelijke informatie, kwaliteit van uitzicht, hoeveelheid daglicht, en locatie van ramen. Gelukkig kon Lotte ,via een Zwitserse organisatie, beschikken over deze gegevens die al gemeten of geëxtrapoleerd waren voor 150.000 bestaande kamers. Haar neurale netwerk verwerkt deze informatie en begint causaliteit te voorspellen. Wat is de precieze relatie tussen de grootte van je ramen en de hoeveelheid daglicht die de kamer binnenkomt? Hoeveel vermindert het balkon van je bovenbuurman de kwaliteit van je uitzicht? Het model vormt langzaam en wint aan voorspellende kracht.

Op het moment van schrijven is de AI nog steeds bezig met het bouwen van Lotte's model. Wat zijn de voordelen als het lukt? Lotte: "We weten al dat kwaliteit van uitzicht en daglicht bijdragen aan wooncomfort en mentale gezondheid. Maar als je vandaag appartementen bouwt, kun je deze factoren alleen inschatten door ze te testen met maquettes, wat veel werk kost. Mijn model zou deze factoren al in de ontwerpfase kunnen optimaliseren. Architecten zouden zich dan kunnen richten op creativiteit. Op dit moment is mijn model beperkt tot de schaal van individuele appartementen, maar in de toekomst zouden we op deze manier hele verdiepingen of zelfs gebouwen kunnen plannen. Met genoeg openbare datasets van hoge kwaliteit kunnen we modellen bouwen die gestandaardiseerde appartementenblokken transformeren zodat ze beter voldoen aan de behoeften van de bewoners."

We kunnen gestandaardiseerde appartementencomplexen transformeren zodat ze beter voldoen aan de behoeften van de bewoners.

Meer informatie
Lotte Kat’s masterproject, visual comfort l(AI)outs (verslag wordt nog geschreven), is een samenwerking met Fatemeh Mostafavi.

Lotte Kat

Lotte wordt begeleid door mentoren Dr. Michela Turrin en Dr. Eleonora Brembilla.

Optimaliseren en automatiseren van vakwerkconstructies

Amy's doel was het automatisch genereren van geoptimaliseerde vakwerkconstructies: 3D-objecten die bestaan uit rechte lijnen. Naast betere prestaties zouden deze constructies ook duurzamer zijn vanwege grotere herbruikbaarheid van materialen. “Door een database van huidige voorraden op te nemen kun je afval minimaliseren, herbruikbaarheidspercentages verbeteren en zo de milieu-impact van je bouwproject verlagen."

Toen Amy aan haar bacheloropleiding Bouwkunde begon, verdiepte ze zich in parametrisch ontwerpen, programmeren en digitale tools zoals Grasshopper. "Ik raakte verslaafd toen ik het programmeren in Python ontdekte. Ik dacht: hier moet ik beter in worden! Ik wilde ontwerpen kwantificeerbaar en optimaliseerbaar maken." Tijdens haar vervolgopleiding Building Technology volgde ze alle vakken die met computergestuurd ontwerp te maken hadden. Maar het onderwerp van haar scriptie was nog steeds een raadsel. Hoe kon ze kiezen als zoveel haar aandacht trok? Bij het scannen van de lijst met potentiële projecten merkte Amy op dat ze nog niet wist hoe ze met AI moest werken. Dus nam ze een voorbeeld aan Pippi Langkous: "Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat het me wel lukt."

Vakwerkconstructies ken je misschien van spoorbruggen, elektriciteitsmasten of (waarschijnlijk de beroemdste vakwerkconstructie) de Eiffeltoren. Om deze structuren te optimaliseren, bevat Amy's model een soortgelijke feedback-loop als dat van Lisa-Marie Mueller. Twee neurale netwerken wisselen informatie uit. Het ene analyseert een grote database van willekeurig gegenereerde vakwerkconstructies en ‘leert’ deze te beoordelen op maatstaven zoals stabiliteit en materiaalgebruik. Dit netwerk labelt vervolgens een vooraf bepaalde beginstructuur aan de hand van zijn lessen. Het tweede neurale netwerk past de structuur aan en stuurt de aangepaste versie terug om te beoordelen. Amy: "Ik merk meestal dat de structuur in minder dan duizend cycli is geoptimaliseerd."

Het stalen vakwerk onder het dak is een voorbeeld van een constructie die door Amy's model is gegenereerd.

Amy ziet veel voordelen van haar AI-gedreven model. "Naast het verhogen van de prestaties van de resulterende constructies, optimaliseert het model ook op basis van de beschikbaarheid van bouwmaterialen. Door een database van huidige voorraden op te nemen kun je afval minimaliseren, herbruikbaarheidspercentages verbeteren en zo de milieu-impact van je bouwproject verlagen." In de toekomst hoopt ze dat deze technologie volledig gepersonaliseerde ontwerpen kan genereren. Een soort ChatGPT voor de bouw, die mensen helpt om gemakkelijk structurele keuzes te maken. "Met behulp van AI ontwikkelen we de mogelijkheden van digitale technologie."

Ik hoop dat de toekomst een soort ChatGPT voor de bouw brengt, die mensen helpt om gemakkelijk structurele keuzes te maken.

Amy Sterrenberg

Amy werd begeleid door mentoren Dr. Charalampos Andriotis en Dr. Michela Turrin. 

Op zoek naar de combinatie van fotogrammetrie en AI

Fotogrammetrie betekent het 3D digitaal reconstrueren van een object met behulp van enkele foto's uit verschillende hoeken. "Onze ogen doen dit constant" zegt Fabian, die zijn master afstudeerproject gebruikte om fotogrammetrie te combineren met een andere AI-ondersteunde techniek: het reproduceren van de kleuren en stijl van bestaande afbeeldingen. "In de toekomst kan iedereen zijn artistieke visie de vrije loop laten!"

Fabian kwam aan op onze faculteit met een BSc in wiskunde in zijn achterzak. Vanuit deze theoretische achtergrond wilde hij werken aan praktische toepassingen door deel te nemen aan het MSc-traject Geomatics. Hij raakte gefascineerd door fotogrammetrie. Een van zijn docenten, Nail Ibrahimli, toonde het nut van AI voor dit proces aan. Fabian meldde zich aan om samen met Nail aan zijn scriptie te werken. In de weken tussen het laatste college en de start van zijn scriptie leerde Fabian zichzelf bij door tekstboeken te lezen en instructievideo's te bekijken. "Het voelde niet als werken omdat ik het onderwerp zo fascinerend vond. Werken met AI blijkt veel wiskunde te zijn, en dat bevalt me prima."

Fabians model bevat twee neurale netwerken. Het ene netwerk helpt bij het stapsgewijs vervormen van een digitale 'bal klei' (zoals hij het omschrijft) om beter overeen te komen met de vorm van het object op de foto's. Elke resulterende vorm wordt gecontroleerd door een apart deel van het model om te zien of het 'waterdicht' is, dat wil zeggen, of de vorm logisch is. Het andere netwerk 'schildert' elke kleivorm en vergelijkt het resulterende beeld met een vooraf bepaalde afbeelding, een proces dat meestal vele cycli in beslag neemt. De resultaten? Oordeel zelf maar.

Het model combineerde bestaande beelden (links) en foto's van de BK-faculteit vanuit verschillende hoeken om kleurrijke 3D-objecten te maken (rechts).

"In de toekomst kunnen we misschien onze eigen meubels 3D-printen en ze met behulp van deze modellen elke kleur of stijl geven die je maar kunt bedenken", zegt Fabian. "Iedereen kan zijn artistieke visie de vrije loop laten! Als deze combinatie van AI en fotogrammetrie nog verder komt, hoop ik dat we objecten kunnen maken of zelfs structuren kunnen bouwen in de stijl van afbeeldingen of kunst. Niet alleen de kleuren, maar zelfs hun fysieke vorm."

Ik hoop dat we objecten kunnen maken of zelfs structuren kunnen bouwen in de stijl van afbeeldingen of kunst.

Meer informatie

Fabian Visser

Fabian werd begeleid door mentoren Nail Ibrahimli en Dr. Liangliang Nan.