ERC voor AI die menselijke sociale intenties in complexe situaties kan beoordelen

Op 31 januari is bekendgemaakt dat Hayley Hung een ERC Consolidator grant heeft ontvangen voor haar nieuwe project NEON (Nonverbal Multimodal Social Intention Modelling), ter waarde van bijna 2 miljoen euro. Hiermee willen zij en haar team een AI-systeem (Artificial Intelligence) ontwikkelen dat de intenties van mensen in sociale interacties kan beoordelen. Hoewel het in eerste instantie om een proof-of-concept gaat, hopen Hung en haar team dat hun werk bijdraagt aan het vermogen van AI om de complexiteit van menselijke sociaal-cognitieve processen te begrijpen door hun gedrag te observeren.

Met NEON willen Hayley Hung en haar team een complex probleem op het gebied van kunstmatige intelligentie aanpakken: het begrijpen van menselijke intenties. Traditioneel worden die AI-systemen getraind om situaties te beoordelen aan de hand van duidelijke, elkaar uitsluitende labels. De aanname is namelijk dat er in elke situatie "één echte waarheid" is die kan worden afgeleid met die definitieve labels. Maar als het gaat om het begrijpen van menselijke bedoelingen, is dit vrijwel nooit het geval. In  realiteit beoordelen verschillende mensen elkaars bedoelingen allemaal totaal anders. Hung wil deze perspectieven samenbrengen in één nieuw systeem. Daarin toont het ook gelijk zijn waarde: door die verschillende menselijke perspectieven te combineren en te duiden, kunnen we elkaar beter leren begrijpen.

Neem het volgende simpele voorbeeld: je hebt filmbeeld van persoon A die naar een glas water reikt, maar op het allerlaatste moment wordt het glas weggegrist door persoon B. 'Traditionele' AI zou zeggen dat het niet de bedoeling was van persoon A om het glas te pakken. Immers, omdat het eindresultaat niet is bereikt, kan het niet de bedoeling zijn geweest van persoon A om het glas te pakken. Er is menselijk inlevingsvermogen nodig om de situatie correct te beschrijven, waarbij niet alleen de intenties van persoon A correct worden ingeschat, maar ook waarom hun intenties niet werden gerealiseerd, in dit geval vanwege een concurrerend doel van persoon B.

"Wat ons mensen zo sociaal vaardig maakt, is onze unieke en individuele empathische vermogens. Al onze persoonlijke ervaringen brengen een uniek, persoonlijk inzicht met zich mee: zoals een lens die speciaal gemaakt is voor het creëren van een haarscherp beeld, maar alleen bij een specifieke brandpuntsafstand." De AI die Hung en haar team zullen ontwikkelen, zal dus een gelaagde constructie hebben, waarbij een sociale scène tegelijkertijd wordt beoordeeld vanuit verschillende perspectieven die voortkomen uit verschillende eigenschappen. Al die lagen samen zullen de AI helpen een vollediger en genuanceerder oordeel te geven, in plaats van naïef te zoeken naar 'één echte waarheid'.

Om de verschillende 'op eigenschappen gebaseerde personaliseringslagen' te bouwen, zullen Hung en haar team actief samenwerken met wetenschappers uit verschillende vakgebieden, zoals Gespreksanalyse en Organisatiepsychologie.

De potentiële toepassingen van deze technologie zijn enorm, maar een van de meer directe toepassingen is het gebruik van de AI in coachingsgesprekken of rondetafelgesprekken. "We denken dat een van de redenen dat vrouwen minder uitgesproken zijn in vergaderingen, zou kunnen zijn omdat ze onbewust worden onderbroken net voordat ze zich uitspreken. Je ziet bijvoorbeeld dat een vrouwelijk lid van een discussie haar houding verandert als voorbereiding op het spreken, maar op het allerlaatste moment besluit het niet te doen omdat een ander lid van de discussie luider spreekt en de beurt overneemt. We hopen dat onze AI in die gevallen kan coachen." In het geval van het voorbeeld: de volgende vergadering zouden de gespreksleden zich bewuster kunnen inspannen om de vrouw uit het voorbeeld aan het woord te laten.

Hung en haar team staan in een traditie aan de TU Delft om onze Digitale Samenleving niet alleen beter, maar ook verantwoordelijker - en in zekere zin zelfs menselijker - te maken. Hayley Hung: "Ik hoop dat technologieën als NEON ons helpen elkaar beter te begrijpen."