DESIGNSCAPES

Capaciteitsontwikkeling voor ontwerpgedreven innovatie in stedelijke omgevingen

Hoe kunnen we door middel van design maatschappelijke impact genereren? Het H2020-project DESIGNSCAPES wil de transformerende kracht van design benutten waar het gaat om duurzame en verantwoorde innovatie in Europese steden. Gezien de rijping van design als vakgebied, een terrein dat ook op andere gebieden steeds populairder wordt, ligt de nadruk niet meer alleen op het ontwerpen van zinvolle producten en diensten, maar ook op het faciliteren van systemische veranderingsprocessen – het creëren van maatschappelijke impact door middel van design.

‘Veel designvoorstellen die gericht zijn op missiegedreven innovatie, zorgen in een bepaalde context wel voor nieuwe perspectieven, maar kampen vervolgens vaak met problemen bij de daadwerkelijke uitvoering ervan of bij het aantonen van de impact die ze hebben gehad,’ zegt IO-projectleider Ingrid Mulder. ‘Zelfs succesvolle ontwerpoplossingen die goed ingebed zijn in een stedelijke context, kunnen niet gemakkelijk worden gerepliceerd naar andere steden of geïnstitutionaliseerd om hun impact te vergroten en een systemische verandering teweeg te brengen.’

Als enige project dat in het kader van de oproep ‘CO-CREATION-02-2016 – User-driven innovation: value creation through design-enabled innovation’ is toegekend, heeft het project DESIGNSCAPES de specifieke opdracht gekregen om € 1,5 miljoen van de € 4 miljoen aan subsidie te verdelen over honderd lokale ontwerpinitiatieven, die uiteenlopen van haalbaarheidsonderzoeken tot schaalbaarheidsproeven. Naast de directe financiële steun aan creatieve consortia (bestaande uit burgers, onderzoekers, beroepsbeoefenaars, innovatoren en beleidsmakers) om hun idee te ontwikkelen, er een prototype van te maken en er uiteindelijk de schaalbaarheid van te onderzoeken, biedt DESIGNSCAPES een capaciteitsontwikkelingsprogramma ter demonstratie van het potentieel van Design-enabled Innovation als voorbeeld van innovatie waarbij de betrokkenheid van de gebruikers bij het proces centraal staat en waarbij de innovatie die daar de uitkomst van is dankzij co­creatie succesvoller is.

Op basis van een systemische Research-through-Design-benadering verzamelt DESIGNSCAPES inzichten via niet-lineaire en op netwerken gebaseerde designgerichte innovatieprocessen op meerdere verschillende niveaus om enerzijds de impact van designgerelateerde beleidsmaatregelen en -programma’s aan te tonen en anderzijds een overdraagbare methodologie te creëren op het gebied van capaciteitsontwikkeling om in heel Europa de acceptatiegraad, doorontwikkeling en opschaling van Design-enabled Innovation te verbeteren. Op die manier bevordert het project de links tussen onderzoek, beleid en praktijk en draagt het bij aan de versterking van de positie van Design op de Europese beleidsagenda, als een belangrijke methode om de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen te verwezenlijken.

Het consortium DESIGNSCAPES, dat wordt gecoördineerd door ANCI Toscana, bestaat uit twaalf partners uit tien lidstaten (verenigingen van gemeenten, universitaire faculteiten voor architectuur en design, business schools, dienstencentra, maatschappelijke organisaties). De faculteit IO stuurt de ontwikkeling van het capaciteitsontwikkelingsprogramma aan.

Alicia Calderón González